ارزیابی عکس العمل تعدادی از ارقام سویا نسبت به نماتد ریشه گرهی meloidogyne javanica

در راستای مهار نماتد¬های ریشه گرهی به عنوان یکی از پاتوژن-های مهم گیاهی، با توجه به این که اغلب روش ها یا کارآیی لازم را نداشته و یا در برخی موارد نظیر مبارزه ی شیمیایی برای سلامتی انسان و محیط زیست مضر شناخته شده اند و همچنین حساسیت رقم های مختلف به یک گونه نماتد معین، به مقدار قابل توجهی متفاوت است، شناسایی و استفاده از ارقام مقاوم به عنوان یکی از اقتصادی ترین و بی خطر ترین روش های مدیریتی در اولویت می باشد. در این تحقیق به منظور ارزیابی عکس العمل تعدادی از ارقام سویا نسبت به نماتد ریشه گرهی meloidogyne javanica نمونه های ریشه آلوده به نماتد ریشه گرهی از یک گلخانه گوجه فرنگی در استان اصفهان جمع آوری شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. توده تخم منفرد جدا شده از گال ها برای تکثیر در مجاورت ریشه های سالم نشاء گوجه فرنگی رقم ps در گلدان های حاوی خاک سترون قرار داده شدند. جهت تشخیص و شناسایی گونه نماتد از خصوصیات ریخت شناسی و نشانگرهای مولکولی استفاده گردید و با توجه به الگوی خطوط شبکه کوتیکولی انتهای بدن ماده های بالغ، تکثیر باند 670 جفت بازی از dna استخراجی از تخم، گونه نماتد m. javanica شناسایی گردید. عکس العمل ارقام مختلف سویا شامل سحر، الیت، ویلیامز، 033، l-17، dpx و jk به این گونه در آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در مرحله 5-4 برگی، تعداد 8000 تخم در 5/2 کیلوگرم خاک اطراف ریشه این گیاهان تلقیح شد. 80 روز پس از تلقیح فاکتورهای رشدی و فیزیولوژیک گیاهان شامل وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی به همراه طول ریشه و اندام هوایی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، lir (نسبت سطح برگ)، lia (شاخص سطح برگ) اندازه گیری شد. سپس برای ارزیابی میزان مقاومت ارقام، از سیستم مبتنی بر دو فاکتور تولید مثل نماتد و میزان آلودگی ریشه استفاده شد. نتایج نشان داد که رقم jk حساس و ارقام الیت و ویلیامز متحمل می باشند و چهار رقم 033، l-17، dpx و سحر مقاوم شناخته شدند.