آزمون الگویی برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بر اساس سبک رهبری توزیع شده

پژوهش حاضر با هدف آزمون الگویی برای تبیین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بر اساس سبک رهبری توزیع شده انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده که با استفاده از روش آماری تحلیل مسیر، نقش سبک رهبری توزیع شده بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با نقش میانجیگری اعتماد در مدرسه، احساس کارآمدی معلمان، رضایت شغلی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در سطح گروه بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش را تمامی معلمان مدارس راهنمایی دخترانه و پسرانه که دروس ریاضی و علوم سال سوم را در سال 1390 تدریس کرده اند، تشکیل داده و نمونه معرف متشکل از 445 معلم از 10 منطقه شهر تهران می باشد. داده های پژوهش با استفاده از 6 پرسشنامه استاندارد که روایی و پایایی آن در پژوهش های قبل مورد تائید قرار گرفته شده بود، گردآوری شد. پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نیز با توجه به معدل سال گذشته دانش آموزان در دروس نهایی ریاضی و علوم مورد اندازه گیری قرار گرفت. پس از حصول اطمینان از پایایی پرسشنامه ها، با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی روایی سازه پرسشنامه ها مورد تائید قرار گرفت. سپس با استفاده از روش آماری تحلیل مسیر، اثرات مستقیم، غیرمستقیم و اثرات کل و همچنین شاخص های نیکویی برازش برای تاثیر متغیرهای پژوهش بر پیشرفت تحصیلی در قالب یک الگوی مفروض و 4 الگوی بدیل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که الگوی مفروض پژوهش با داده های گردآوری شده برازش مناسبی ندارد و اثر مستقیم کارآمدی معلم بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و نیز اثر مستقیم تعهد سازمانی بر پیشرفت تحصیلی به لحاظ آماری معنادار نشدند. با حذف مسیرهای غیرمعنادار، الگوی مفروض دوباره آزمون شد. یافته ها نشان داد که الگوی آزمون شده دارای شاخص های نیکویی برازش نامناسبی است. بنابراین لازم شد که الگوهای بدیل مورد آزمون قرار گیرند. با آزمون 4 الگوی بدیل، یافته ها نشان داد که دو الگو به لحاظ آماری دارای شاخص های نیکویی برازش مناسبی بوده و بنابراین می توانند به جای الگوی مفروض پژوهش بکار گرفته شوند. یکی از این الگوها با اضافه شدن مسیر مستقیم رهبری توزیع شده به رفتار شهروندی سازمانی در سطح گروه و دیگری با اضافه شدن مسیر اعتماد در مدرسه به رفتار شهروندی سازمانی در سطح گروه، به عنوان الگوهای جانشین الگوی مفروض معرفی شدند. در نهایت با تلفیق دو الگوی بدست آمده، الگوی نهایی پژوهش که دارای بهترین شاخص نیکویی برازش بود، حاصل شد. بنابراین الگوی نهایی پژوهش همان الگوی مفروض اولیه بوده که در آن دو مسیر غیرمعنادار حذف و دو مسیر رهبری توزیع شده و اعتماد در مدرسه به رفتار شهروندی سازمانی در سطح گروه به آن اضافه شده است. یافته ها نشان داد که الگوی نهایی پژوهش 28/0 از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین معنادار می کند. در نهایت یافته های پژوهش بیانگر این امر است که رهبری توزیع شده دارای اثر غیرمستقیمی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است.