روابط ایران و اتحادیه اروپا پس از انقلاب اسلامی

چکیده : اتحادیه اروپایی در میان نهادهای جهانی از جایگاهی منحصر به فرد برخوردارست. این اتحادیه نه یک سازمان بین الدولی و نه یک نهاد فوق ملی است، بلکه مجموعه ای پیچیده از ارگان های بین المللی و فراملیتی به حساب می آید که هدف وحدت اروپایی را دنبال می کند.کشورهای اروپایی از دهه 1980 به این سو از اعمال تحریم علیه کشورهای مختلف استفاده کرده اند و از سال 2006 به این سو نیز تحریم ایران با هدف جلوگیری از استمرار برنامه هسته ای ایران در دستور کار اتحادیه اروپا قرار گرفته است. در واقع، اتحادیه اروپا مسیر دوگانه اعمال فشار و مهار ایران و همچنین گفتگو و مذاکره را در پیش گرفته است. اتحادیه اروپا تا سال 2010 از اعمال تدابیر تنبیهی فراتر از قطعنامه های شورای امنیت خودداری می کرد، چرا که این باور وجود داشت که تحریم های اقتصادی ابزاری خطرناک است و می تواند به منافع اتحادیه هم در بعد اقتصادی و هم دیپلماتیک آسیب وارد کند. اما با تشدید فشار آمریکا، وزرای اتحادیه اروپا 23 ژانویه 2012 مجموعه ای از تحریم ها از جمله تحریم های نفتی را به تصویب رساندند. این تصمیم به نوعی یک چرخش کیفی در سیاست های اتحادیه اروپا محسوب می شود.به نظر می رسد عواملی همچون فشارهای آمریکا، ترس از بروز جنگ میان اسراییل و ایران، هراس از بروز بی ثباتی و آغاز مسابقه تسلیحاتی در منطقه و همچنین تمایل اروپا به نشان دادن توانمندی های خود در حوزه مسایل امنیتی در چرخش رفتار و سیاست اتحادیه اروپا تاثیرگذار بوده است. قطعاً می توان گفت که رابطه ایران و اتحادیه اروپا دشوارتر شده است. شاخص هایی هم برای سنجش این امر وجود دارد. اولاً تحریم های سخت تری از سوی اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال شده است. ثانیاً لحن کلام رهبران اروپایی، به ویژه رهبران سیاسی انگلستان و فرانسه، علیه ایران شدیدتر شده است. به نظر می رسد در حوزه های سیاسی و اقتصادی، رویارویی ایران و اروپا بیشتر شده است. عکس العمل ایران در قطع صادرات نفت به اروپا و انتقادات مقامات سیاسی ایران از تصمیمات اتحادیه اروپا نیز گویای این امر است. واژه های کلیدی : اتحادیه اروپا – ایران - سیاست خارجی- سیاست خارجی آمریکا – روابط بین الملل