طراحی و تبیین مدل سازمان خردگرا، مورد مطالعه: ادارات کل استان همدان

از آنجا که امروزه در بعضی از سازمانها رفتارهای نابخردانه و خلاف انتظار اتفاق می¬افتد، هدف تحقیق حاضر این است که مدلی از یک سازمان ارائه نماید که رفتارهای آن مبتی بر خرد و حکمت باشد. بدین منظور با نگاهی خردگرایانه به مدیریت و سازمان سعی شد به طراحی و تبیین مدل سازمان خردگرا پرداخته شود. از آنجا که خرد بیشتر واژه ای فلسفی است، محقق بر آن شد تا از درون این ابعاد فلسفی متغیرهای مدیریتی تأثیرگذار بر سازمان خردگرا را بررسی نماید. برای رسیدن به هدف فوق مدلی طراحی گردید که عوامل مدیریتی اثرگذار بر سازمان خردگرا را مورد توجه قرار داد. برای تدوین پرسشنامه از تکنیک دلفی در دو مرحله استفاده شد. اعضای پانل دلفی را 21 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه تشکیل دادند. بعد از توافق عمومی، پرسشنامه ای 87 سؤالی طراحی گردید که روایی سازه آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش، 7491 نفر از کارکنان ادارات کل استان همدان بودند که 381 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش طبقه ای- نسبی به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. به منظور تحلیل نتایج از نرم افزار lisrel استفاده گردید. نتایج تحلیل مسیر در مدل نشان داد که از ده متغیر مدیریتی استخراج شده، هفت متغیر رهبری و مدیریت، اصول اخلاقی، یادگیری، فرهنگ، منابع انسانی، ارتباط بین افراد و تصمیم گیری تأثیر مثبت و معناداری بر سازمان خردگرا داشتند؛ ولی سه متغیر اهداف، ساختار و نوآوری و خلاقیت بر سازمان خردگرا اثر معناداری نداشتند. در نهایت، مقایسه نتایج تحقیق با حکمت اسلامی نشان داد، آنچه در مبانی اسلامی تحت عنوان خرد یا حکمت بحث می¬شود واژه¬ای قرآنی است که جامعیت و فراگیری آن به مراتب بیشتر از خرد غربی است.