ارزیابی اثربخشی روان درمانگری بین فردی بر کاهش مشکلات ارتباطی از طریق تغییر سازه الکسیتیمیا

با توجه به اهمیت تنظیم و تبادل عواطف در تعیین میزان و کیفیت روابط بین فردی، شناسایی و بهبود این دسته از عوامل زمینه ساز، گامی مهم در کاهش مشکلات بین فردی است. مفهوم الکسیتیمیا به عنوان سازه¬ای که شناسایی، ابراز و خودگردانی هیجانی را در بر می گیرد، در این پژوهش به عنوان متغیر زیربنایی در تبیین مشکلات بین فردی محسوب می شود. از این¬رو انتظار داریم مداخله¬ای که بتواند الکسیتیمیا و ویژگی های مرتبط با آن را به عنوان یکی از عوامل اساسی زمینه ساز مشکلات بین فردی کاهش دهد، منجر به کاهش مشکلات بین فردی نیز شود. پژوهش حاضر بر آن است که با بهره¬گیری از یک روش درمانگری کوتاه مدت (روان درمانگری بین فردی) که به لحاظ ساختار و نظریه با الکسیتیمیا قرابت دارد، از طریق هدف قرار دادن الکسیتیمیا، به وارسی تغییرات در مشکلات بین فردی بپردازد. در این پژوهش، پس از غربال گری اولیه یک گروه 384 نفری از جامعه دانشجویان دختر دانشگاه شیراز و بر اساس توزیع نمرات آزمودنی ها در پرسشنامه مشکلات بین فردی-32 سوالی (iip)، 30 نفر از افرادی که حداقل یک انحراف استاندارد از میانگین بالاتر بودند، انتخاب و به طور تصادفی، 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. هر دو گروه در مرحله پیش آزمون، مقیاس الکسیتیمیا تورنتو-20 سوالی (tas) را نیز تکمیل کردند. گروه آزمایش، طی 12 جلسه یک ساعته، برنامه روان درمانگری بین فردی را تجربه کرده و گروه کنترل، مداخله¬ای دریافت نکردند. سپس در مرحله پس آزمون، طی دو مرحله بلافاصله بعد از اتمام مداخله و در مرحله پیگیری 3 ماهه، دو گروه از طریق مقیاس tas و همچنینiip با یکدیگر مقایسه شدند. براساس نتایج به دست آمده، روان درمانگری بین فردی (ipt) توانست منجر به کاهش نمره کلی الکسیتیما بلافاصله پس از مداخله و سه ماه بعد از آن شود. بر این اساس، فرضیه اول پژوهش تأیید شد. همچنین، ipt حاکی از کاهش نمرات افراد در مولفه های الکسیتیمیا در مراحل پس آزمون (در هر سه مولفه) و پیگیری (غیر از مولفه تفکر معطوف به بیرون) می باشد. نتایج حاکی از کاهش نمره کلی مشکلات بین فردی توسط ipt پس از مداخله و سه ماه بعد از آن و در نتیجه تأیید فرضیه دوم پژوهش می باشد. همچنین، نتایج نشان دهنده کاهش نمره افراد در کلیه مولفه های iip (غیر از عامل گشودگی) پس از مداخله و سه ماه بعد از آن است. در کل، نتایج حاکی از کاهش مشکلات ارتباطی از طریق کاهش نمره الکسیتیمیا توسط ipt می باشد. بنابراین، روان درمانگری توانست با ایجاد تغییراتی در جهت تنظیم هیجان ها همراه با شناسایی، تمایز و توصیف هر چه بیشتر احساسات تجربه شده توسط افراد در موقعیت های بین فردی، منجر به بهبود ویژگی های الکسیتیمیک و در نهایت کاهش مشکلات بین فردی شود.