بررسی خصوصیات آگرو- فیزیولوژیک ژنوتیپ های گندم دوروم در شرایط تنش رطوبتی و نرمال

در این پژوهش19 لاین اصلاحی گندم دوروم بر اساس صفات آگرو-فیزیولوژیک به منظور بررسی تحمل به تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش کشاورزی جوانروددر سال زراعی 91-1390 ارزیابی شدند.در هر دو شرایط دیم وآبی نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین ژنوتیپ¬ها در سطح 1% برای صفات بیوماس، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد بوته، ارتفاع بوته، شاخص برداشت، روز تا گل¬دهی، زمان پر شدن دانه، روز تا رسیدگی، فلورسنس، پایداری غشاء و میزان آب نسبی برگ در سطح 5% برای صفت طول برگ پرچم اختلاف معنی¬داری وجود داشت. در شرایط دیم ژنوتیپ¬های شماره 7 و 18به¬ترتیب دارای بیش¬ترین و کم¬ترین میزان عملکرد دانه بودند و در شرایط آبی ژنوتیپ¬های شماره 7 و 13 به¬ترتیب دارای بیش¬ترین و کم¬ترین میزان عملکرد دانه بودند.تجزیه به مولفه¬ها برای صفات اندازه¬گیری شده در شرایط دیم و آبی نشان داد که تعداد دانه در سنبله همبستگی بیش¬تری با ژنوتیپ با عملکرد بالا داشتند. ژنوتیپ شماره 7 بیش¬ترین مقدار شاخص¬های mp، gmp، stiوysi و ژنوتیپ 18 کم¬ترین مقدار این شاخص¬ها را دارا بود. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه¬های اصلی و بای¬پلات برای عملکرد و شاخص¬های تنش خشکی بیش از 5/98 درصد تغییرات با مولفه اول قابل توجیه بوده و ژنوتیپ¬در 3 دسته عمده براساس عملکرد و مقاومت به خشکی قرار گرفتند. تجزیه به کلاستر به روش upgmaبراساس شاخص¬های sti و tol در شرایط دیم و آبی، ژنوتیپ¬ها را به¬ترتیب هر در3، 4 و5 کلاس گروه¬بندی نمودند. براساس نمودار بای پلات ژنوتیپ¬های شماره 7، 12، 5 برترین ژنوتیپ می-باشد.صفات مرتبط با جوانه¬زنی ژنوتیپ¬های گندم دوروم در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و در سطوح پتانسیل اسمزی صفر، 4/0 و 8/0 مگاپاسکال مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ¬های مورد بررسی و هم¬چنین سطوح تنش از نظر اکثر صفات مورد بررسی دارای تفاوت معنی¬داری بودند. اثرمتقابل برای کلیه صفات معنی¬داربود.تجزیه کلاستر ژنوتیپ¬ها را در 3 کلاس گروه¬بندی نمودند.به طورکلی می-توان گفت دربین ارقام موردبررسی، ژنوتیپ شماره 18 و 8 حساس¬ترین ژنوتیپ به خشکی بود و ژنوتیپ¬های شماره 7، 12و 5 ژنوتیپ¬های برتر به خشکی بودند