تعیین ترکیب شیمیایی، پارامترهای تجزیه پذیری، قابلیت هضم و تولید گاز ارقام مختلف جو

این مطالعه به منظور مقایسه ارقام جو اصلاح شده و بومی استان گلستان از نظر ترکیبات شیمیایی، قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی، فراسنجه های تولید گاز و تجزیه پذیری در قالب چهار آزمایش انجام شد. نمونه های ارقام جو از ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس تهیه شد. نمونه ها در آون خشک و سپس آسیاب شدند. در آزمایش اول ترکیبات شیمیایی مغذی نمونه ها در آزمایشگاه تغذیه دام اندازه گیری شدند. نتایج آنالیز داده ها نشان داد که بین ارقام جو اصلاح شده و بومی از نظر ماده خشک، پروتئین خام و چربی خام اختلاف معنی¬داری وجود داشت (05/0>p). از این نظر رقم بومی در مقایسه با ارقام جو اصلاح شده بالاترین درصد ماده خشک و پایین¬ترین درصد چربی خام را داشت. در بین ارقام جو اصلاح شده نیز از نظر پروتئین و چربی خام اختلافات معنی داری وجود داشت (05/0>p)¬. از این حیث، رقم ماهور بالاترین درصد پروتئین و چربی خام و رقم صحرا پایین ترین درصد پروتئین خام را داشت. بین ارقام از نظر غلظت نشاسته، اختلاف معنی دار وجود داشت (05/0>p). از این نظر بالاترین و پایین ترین مقدار به ترتیب مربوط به تیمار خرم (04/30 درصد) و یوسف (91/22 درصد) بود. در آزمایش دوم، مقدار و نرخ تولید گاز ارقام مختلف جو بومی و اصلاح شده اندازه گیری شد. مقدار تولید گاز در طول مدت انکوباسیون بین ارقام صحرا، خرم، ماهور و بومی اختلاف معنی داری نداشت (05/0p). از این نظر رقم بومی بالاترین مقدار انرژی قابل متابولیسم (71/8 مگا ژول)، انرژی خالص شیردهی (24/5)، قابلیت هضم ماده آلی (67/57 درصد) و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر (07/1 میلی مول) را داشت. در آزمایش سوم، قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی ارقام مختلف جو بومی و اصلاح شده مورد مقایسه قرار گرفتند. بین ارقام مختلف جو از نظر تاثیر بر ph محیط کشت انکوباسیون تاثیر معنی‎داری وجود نداشت (05/0< p). بین تیمارها از نظر قابیلت هضم ماده خشک و ماده آلی اختلاف معنی داری وجود داشت؛ به طوری که در این مطالعه، ارقام بومی و خرم بالاترین و رقم ماهور و یوسف کمترین میزان قابلیت هضم ماده خشک را داشتند (05/ 0< p). در بین ارقام اصلاح شده نیز رقم ماهور پایین ترین قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی را داشت. در آزمایش چهارم تجزیه پذیری ارقام جو مورد بررسی قرار گرفت. بین ارقام جو، رقم یوسف و رقم ماهور به ترتیب دارای بالاترین و پایین ترین مقدار بخش با تجزیه پذیری سریع (38/41 و 89/32) و رقم یوسف وبومی به ترتیب بالاترین و پایین ترین مقدار بخش دارای پتانسیل تجزیه پذیری (86/88 و 44/81) بودند. مقایسه منحنی تجزیه پذیری ماده خشک ارقام جو نشان داد که در ساعت 48 بعد از کیسه گذاری، رقم بومی پایین ترین (95/70) و رقم خرم بالاترین (97/74) درصد تجزیه پذیری را داشتند. با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می رسد که اصلاح ژنتیکی ارقام جو با در نظر گرفتن صفات زراعی انجام شده است، چرا که از نظر ترکیب شیمیایی، انرژی قابل متابولیسم، قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی و تجزیه پذیری شیمیایی اختلاف قابل ملاحظه ای در مقایسه با رقم بومی داشتند.