عوامل موثر بر تملک بافت های فرسوده در فرآیند نوسازی (نمونه موردی محله آبکوه مشهد)

دردهه های گذشته بسیاری از محلات شهرهای بزرگ کشور دچارفرسودگی محیطی گردیده است. مسأله فرسودگی محلات پدیده ای فراگیرتر از استهلاک بنا،ساخت وساز بی کیفیت وعدم استحکام ساختمان ها ،فرسودگی زیرساختهاوفقدان خدمات وفضای سبزو ... است. آسیبهای اجتماعی ازجمله بیکاری،اعتیاد،فقرآموزشی ورشد بزهکاری است که موجب لطمه زدن به حیثیت محلات و کوچ ساکنین اصیل و بومی و جایگزینی گروه های کم توان تر و مهاجرین گردیده است . قلعه آبکوه مشهد نیز به عنوان نمونه ای از این محلات نه تنها با فرسودگی شدید کالبدی بلکه با مشکلات اجتماعی و اقتصادی ساکنین و مقاومت آنها در برابر اجرای طرح نوسازی روبرو است . نتایج این پژوهش نشان میدهد که از نظر کالبدی بافت محله آبکوه مشهد به شدت دچار فرسودگی است به طوری که از کل املاک واقع در طرح 8/99% فرسوده و تنها 2/0% از آنها غیر فرسوده می باشد و این در حالی است که 52% از این املاک به شدت فرسوده بوده و مسائل و مشکلات فراوانی برای ساکنین و مدیریت شهری به همراه دارد. با بررسی 375 نمونه به کمک آزمون (کای – دو ) در نرم افزار spss، ارتباط پنج ویژگی اجتماعی – اقتصادی ساکنین با میزان تمایل به سکونت در محله مورد بررسی و تایید قرار گرفت و مشخص شد ، شرایط اجتماعی نامناسب و وضعیت اقتصادی وابسته به کالبد در این بافت ، موجب مقاومت ساکنین در برابر اجرای طرح می باشد . تحلیل نتایج پرسشنامه ها نشان دهنده آن است که 98% ساکنین از جزئیات طرح نوسازی اطلاع دقیقی نداشته و به کمک آزمون کای – دو ارتباط این مسئله با مقاوت ساکنین در برابر فروش واحدهای خود و تمایل به سکونت در محله به اثبات رسیده است . در نهایت روش جاری تملک بررسی گردید که نتایج حاکی از نارضایتی 73% پرسش شوندگان از روش تملک فعلی (خرید نقدی املاک به قیمت کارشناسی ) بوده و مشخص گردید در صورت تغییر این روش و استفاده از نظرات ساکنین ، طرح تملک سرعت بیشتری خواهد گرفت.