ارزیابی مقاومت مواد ساختمانی سلولزی و غیرسلولزی در برابر موریانه ی زیرزمینی microcerotermes diversus silvestri (isoptera: termitidae)

مواد ساختمانی سلولزی و غیرسلولزی از جمله کامپوزیت چوب- پلاستیک، ام دی اف، نئوپان و یونولیت کاربردهای فراوانی در صنعت ساختمان سازی دارند. مقاومت این مواد ساختمانی در مقابل حمله ی موریانه یکی از پارامترهای مهم برای ارزیابی کیفیت آنها می باشد. به منظور افزایش عمر محصولات چوبی می توان از روش های حفاظتی مانند اشباع کردن چوب از مواد شیمیایی بر علیه عوامل مخرب بیولوژیکی مانند موریانه استفاده کرد. در سال های اخیر، ترکیبات بور بطور گسترده ای به عنوان مواد شیمیایی محافظ چوب مورد استفاده قرار گرفته است. در بخش اول این تحقیق مقاومت مواد ساختمانی ذکر شده نسبت به حمله ی موریانه ی زیرزمینی microcerotermes diversus silvestri (iso.: termitidae) در شرایط آزمایشگاهی (آزمون انتخابی و غیر انتخابی) و صحرایی ارزیابی شد و در بخش دوم از این تحقیق مواد ساختمانی با غلظت های 2% و 4% از زینک بورات و غلظت های znb+ba)) 2%+1% و znb+ba)) 4%+2% از اختلاط زینک بورات + اسید بوریک به همراه اتیلن گلیکول تیمار شدند و مقاومت آن نسبت به موریانه ی زیرزمینی m. diversus در شرایط غیرانتخابی و انتخابی آزمایشگاهی و صحرایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون ارزیابی مقاومت مواد ساختمانی در شرایط غیرانتخابی آزمایشگاهی نشان داد که یونولیت، نئوپان و ام دی اف توسط موریانه ی m. diversus مورد حمله قرار گرفتند و خسارت وارد شده به آنها به ترتیب به میزان 98/5، 22/5 و 88/4 درصد محاسبه شد. اما کامپوزیت چوب- پلاستیک در مقابل این موریانه از مقاومت بالایی برخوردار بوده و خسارت وارد شده به آن 1/0 درصد ثبت شد. در شرایط انتخابی آزمایشگاهی و صحرایی نیز بیشترین خسارت به نئوپان و ام دی اف وارد شد. متوسط کاهش وزن برای نئوپان و ام دی اف در آزمون صحرایی به ترتیب به میزان 93/57 و 2/42 درصد بود. یونولیت به دلیل عدم داشتن ارزش غذایی، برای موریانه ها جلب کنند نبوده و خسارت کمی به آن وارد شد. خسارت وارد شده به کامپوزیت چوب- پلاستیک بسیار جزئی بود. با توجه به این نتایج ارتباط معنی داری بین چگالی مواد ساختمانی و کاهش وزن وجود داشت. در بخش دوم از این تحقیق، نتایج ارزیابی مقاومت مواد ساختمانی تیمار شده نشان داد که زینک بورات و اختلاط آن با اسید بوریک جهت محافظت مواد ساختمانی سلولزی و غیرسلولزی نسبت به حمله ی این موریانه مؤثر هستند. این ترکیبات به صورت بازدارنده ی تغذیه ای عمل کرده و سبب کاهش معنی دار تغذیه و افزایش مرگ و میر در مقایسه با تیمار شاهد شدند. با افزایش غلظت میزان خسارت وارد شده به مواد ساختمانی کاهش و مرگ و میر موریانه ها افزایش یافت. در پایان هفته سوم از آزمون غیرانتخابی در شرایط آزمایشگاهی مرگ و میر موریانه ها روی مواد ساختمانی تیمار شده با غلظت (znb+ba) 4%+2% به میزان 100 درصد بود. در 3 ماهه ی اول آزمون صحرایی میزان تغذیه ی موریانه ها روی یونولیت شاهد و تیمار شده با غلظت های (znb+ba) 4%+2% و (znb)4% به ترتیب 6/.، 09/.، 25/. درصد، روی نئوپان 92/57، 03/.، 1/. درصد، روی ام دی اف 2/42، 06/.، 09/. درصد و روی کامپوزیت چوب- پلاستیک 13/.، 0 و 0 درصد محاسبه شد. در 3 ماهه ی دوم آزمون صحرایی نیز میزان تغذیه ی موریانه ها روی یونولیت شاهد و تیمار شده با غلظت های znb+ba)) 4%+2% و (znb)4% به ترتیب 81/.، 01/.، 11/. درصد، روی نئوپان 43/65، 0، 01/. درصد، روی ام دی اف 24/52، 0، 01/. درصد و روی کامپوزیت چوب- پلاستیک 19/.، 0 و 0 درصد محاسبه شد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق و همچنین بی خطر بودن ترکیبات بور برای محیط زیست و پستانداران، استفاده از این ترکیبات را می توان جهت افزایش مقاومت مواد ساختمانی سلولزی و غیرسلولزی نسبت به موریانه ها پیشنهاد نمود.