تجارب معلمان در زمینه ی به کارگیری یا عدم به کارگیری روش های تدریس فعال در دوره ابتدایی ؛(شهرستان شاهرود- منطقه بیارجمند)

پژوهش حاضر با هدف «شناسایی دلایل و شرایط به کارگیری و عدم به کارگیری روش های تدریس فعال و بررسی پیامدهای مثبت و منفی به کارگیری و عدم به کارگیری این روش ها در مدارس ابتدایی شهرستان شاهرود(منطقه بیارجمند) در سال تحصیلی 93-92 »صورت گرفته است. روش پژوهش حاضر به صورت کیفی از نوع پدیدار نگارانه و با تکیه بر تکنیک رویداد مهم بوده است. جامعه پژوهش شامل معلمان دوره ابتدایی شهرستان شاهرود(منطقه بیارجمند) در سال تحصیلی 93- 92 بوده است. اطلاع رسان های پژوهش عبارت بودند از 22 نفر از معلمان دوره ابتدایی شهرستان شاهرود شامل 12 نفر معلم مرد و 10 نفر معلم زن که از طریق شیوه نمونه گیری هدفمند ملاک محور در این پژوهش شرکت داده شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته است. برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل محتوای کریپندورف شامل چهار مرحله گرد آوری داده ها، تقلیل داده ها، استنباط و در نهایت تحلیل داده ها استفاده شده است. ابتدا پژوهشگر به طرح بندی و نمونه گیری و ثبت و ضبط داده ها و در مرحله بعد به تقلیل، تحلیل و استنباط داده ها پرداخت. یافته های پژوهش حاضر نشان داد از علت های به کارگیری روش های تدریس فعال می توان به ویژگی معلمان از نظر علمی از قبیل آشنایی با روش های فعال تدریس، متخصص در حوزه موضوعی و همچنین آشنایی با ابزار و وسایل کمک آموزشی، و از لحاظ شخصیتی از قبیل توانایی مدیریت کلاس درس، علاقمند به حرفه معلمی و در نهایت شناخت دانش آموزان اشاره کرد. از جمله دلایل و موانع به کارگیری روش های تدریس فعال در زمینه ی محدودیت ها است که این محدودیت ها از9 منظر شامل دانش آموزان، مسئولان، معلمان، والدین،کمبود امکانات، زمان محدود، نبودن اماکن دیدنی، چند پایه بودن کلاس ها و محتوای جدید مورد بررسی قرار گرفته است. دومین مقوله ای که در زمینه دلایل و شرایط عدم به کارگیری روش های تدریس فعال مطرح شد مربوط به دوره های آموزش ضمن خدمت است که می توان به زمان نامناسب برگزار شدن این کلاس ها، عدم واگذاری مسئولیت به معلمان در این کلاس ها، عدم توجه به روش های تدریس فعال و سخنرانی محض مدرسان اشاره کرد. همچنین یافته های پژوهش نشان داد به کارگیری روش های تدریس فعال دارای پیامدهایی مثبتی همچون تسهیل و تثبیت یادگیری، برانگیختن حس کنجکاوی، ایجاد انگیزه و علاقه برای یادگیری، تسریع فعال سازی است. پیامدهای منفی مرتبط با عدم به کارگیری روش های فعال؛ ایجاد اضطراب و دلهره، عدم اجتماعی شدن، حفظ طوطی وار مطالب، تضعیف قوه تکلم، ایجادکسالت و خستگی و انسداد تفکر است. بر اساس نتایج پژوهش می توان به معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت توصیه کرد تا امکانات و وسایل مورد نیاز جهت تدریس موثررا فراهم نمایند و والدین با معلمان و مسئولین جهت دریافت و بازخورد از چگونگی آموزش فرزندان شان همکاری داشته باشند و به معلمان پیشنهاد می شود که برکاربرد روش های تدریس فعال واقف شوند.