ارزیابی روشهای سنجش از دور به منظور برآورد تبخیر از سطح پیکرههای آبی، (مطالعه موردی: مخازن چاه نیمه سیستان)

بدیهی است که در هر گونه برنامه ریزی برای مدیریت کمی و کیفی منابع آب، برآورد بیلان آب و مقادیر مربوط به مولفه های ورودی و خروجی آن نقش مهمی خواهد داشت. مطالعات متعددی در زمینه محاسبه یکی از این مولفه ها یعنی تبخیر در سطح جهان صورت گرفته و مدل های زیادی ارئه و توسعه یافته است. روش های هو اشناسی مبتنی بر اندازه گیری نقطه ای، نمی تواند تخمین خوبی از تبخیر در سطح بزرگ داشته باشند و نیز روش بیلان آب نمی تواند الزامات مطالعات کوتاه مدت را برآورده سازد. بنابراین استفاده از فن آوری سنجش از دور بیش از پیش در دست کار قرار گرفته و این تکنیک به عنوان یکی از گزینه های ممکن در این تحقیق با بکارگیری دو مدل مبتنی بر بیلان انرژی sebs و sebal مد نظر قرار گرفته است. این تکنیک می تواند نقیصه های ذکر شده در روش های قبلی برآورد تبخیر را کامل نماید. الگوریتم های ذکر شده با توسعه و سازگاری محاسبات برای کابرد سطح آب به منظور محاسبه شار های آشفته سطحی، طراحی و بکار گرفته شد. اطلاعات ورودی این مدل ها شامل رطوبت نسبی، دمای هوا و سرعت باد با ترکیب شاخص های بیلان انرژی بدست آمده از تصاویر ماهواره ای در باند های مادون قرمز، مرئی و حرارتی می باشد. مخازن آب شیرین چاه نیمه های سیستان با شرایط خاص آب و هوایی و منطقه ای برای اثبات روش شناسی این تحقیق بعنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. تبخیر بدست آمده از مدل های مذکور جهت صحت سنجی با مقادیر واقعی روزانه تشتک تبخیر و سه ماهه ی روش بیلان آب مقایسه شدند. ضریب تعیین (r2) و مجموع میانگین مربعات خطا برای مدل sebs و sebal بترتیب برابر (89/0 و 91/0 میلیمتر) و (56/0 و 95/2 میلیمتر) شده است . علاوه بر این معیارها، همخوانی بیشتر روند تبخیر روزانه و نیز مقادیر تبخیر دوره ای مدل sebs با مشاهدات واقعی، برتری این مدل را در کسب نتایج دقیق نشان می دهد. مدل sebal علی رغم همبستگی خوب نتایج، اما از نظر خروجی نتایج و روش حل، با توجه به استفاده از ساده سازی محاسبات شار حرارتی سطح آب با آگاهی از اینکه مولفه g یک مولفه منطقه ای است نقطه ضعف مدل و از طرفی با توجه به عدم نیاز مدل به اندازه گیری اطلاعات دمایی آب، نقطه قوت این مدل بشمار می آیند. مدل sebs نیز با روابط تحلیلی براساس اطلاعات دمایی آب برای برآورد g، نتایج دقیقتری در برآورد مکانی و زمانی شار تبخیر فراهم آورده است.