بررسی اثر تنش شوری و خشکی بر جوانه زنی، صفات کمی اسفناج، عناصر غذایی در گیاه و برخی از خصوصیات خاک

چکیده تنش شوری و خشکی از مهمترین عوامل محدودکننده محیطی رشد گیاه و تولیدات کشاورزی محسوب می?شوند. به منظور بررسی تأثیر شوری (کلرید¬سدیم و کلرید¬کلسیم) و تنش خشکی بر جوانه¬زنی و صفات اسفناج و روابط یونی در گیاه و برخی از خصوصیات خاک، آزمایشی تحت شرایط گلخانه¬ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، شهرستان خرم آباد در سال زراعی 1392 -1391 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل تنش شوری در سطوح0شاهد (6/0)، 4 و 8 دسی¬زیمنس¬بر¬متر (ازمنبع کلرید¬سدیم) و 4 و 8 دسی?زیمنس¬بر¬متر (ازمنبع کلرید¬کلسیم) و تنش خشکی در دو سطح رطوبت در حدfc (عدم تنش خشکی) و رطوبت در حد fc %80-?75 بود. نتایج نشان داد که تنش شوری بر سرعت جوانه¬زنی، وزن خشک ریشه و اندام?هوایی، غلظت سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، نیتروژن و کلر در ریشه و اندام-هوایی و غلظت سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر، نیتروژن، کلر، sar،esr ، esp و ec درخاک بعد از برداشت اسفناج اثر معنی?داری داشت. اما بر درصد جوانه¬زنی اثر معنی¬داری نداشت. همچنین نتایج نشان داد که کلیه پارمترهای اندازه¬گیری شده تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفتند. اثر متقابل دو عامل بر سرعت جوانه?زنی، وزن خشک ریشه و اندام¬هوایی، غلظت سدیم، کلسیم، کلر و نیتروژن در ریشه و اندام¬هوایی و غلظت پتاسیم و فسفر در ریشه و غلظت سدیم، کلسیم، منیزیم کلر، نیتروژن و sar،esr ،esp و ec درخاک اثر معنی¬داری داشت. بیشترین درصد و سرعت جوانه?زنی، وزن خشک اندام?هوایی غلظت پتاسیم، منیزیم، فسفر و نیتروژن در ریشه و اندام¬هوایی در تیمار شاهد (عدم تنش شوری و خشکی) به دست آمد. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده در این تحقیق، می¬توان گفت برای رسیدن به حداکثر رشد اسفناج، شرایط عدم تنش شوری و خشکی به عنوان بهترین تیمار مناسب می¬باشد. هرچند تنش شوری تا سطح 8 دسی¬زیمنس¬بر¬متر با درصد بسیا رکمتری نسبت به تنش خشکی بر روی رشد اسفناج محدودیت ایجاد می¬کند.