تأثیر مبداء جمع آوری بذر روی جوانه زنی و رویش نهال افراپلت (acer velutinum boiss.) درنهالستان درزیکلای استان مازندران

به منظور بررسی بهترین مبداء ارتفاعی بذر از نظر کمی و کیفی چهار رویشگاه در چهار نیم رخ ارتفاعی در جنگل های منطقه ساری در نظر گرفته شد. منطقه مورد مطالعه به طور کلی از ارتفاع 315 متر تا ارتفاع حدود 2000 متر در محدوده ً15 َ8 ْ53 تا ً22 َ27 ْ53 طول شرقی و ً5 َ1 ْ36 تا ً5 َ11 ْ36 عرض شمالی واقع شده اند. لاجیم به عنوان پایین ترین دامنه ارتفاعی و با ارتفاع از سطح دریای آزاد 315 تا 425 متر و کلیج کلا با ارتفاع 850 تا 750 متر ارتفاع از سطح دریا جز مبداء های بذری با ارتفاع پایین تر نسبت به نهالستان و رویشگاه های سنگده با ارتفاع 1500 تا 1600متر و لش گردن با ارتفاع از سطح دریای بالای 1750تا 1900 متر جز مبداء های با ارتفاع بالاتر نسبت به نهالستان انتخاب شدند. از هر رویشگاه 10 درخت بالغ برای جمع آوری بذر انتخاب گردیدند. بذور در کرت های یک متر مربعی در سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در نهالستان درزیکلا شرکت چوب فریم (1250 متر ارتفاع از سطح دریا) کاشته شدند. نتایج مربوط به میزان تولید نهال در یک فصل رویش نشان داد که از نظر جوانه زنی بیشترین مقدار به رویشگاه لاجیم و کمترین مقدار جوانه زنی به رویشگاه کلیج کلا مربوط شد و نتایج مربوط به اثر پایه های مادری بر روی جوانه زنی نشان داد از نظر دامنه بین حداکثر و حداقل جوانه زنی می توان رویشگاه های لاجیم، لش گردن ، سنگده و کلیج کلا به ترتیب با بیشترین تنوع تا کمترین تنوع دسته بندی کرد. مقایسه میزان رشد نهال ها نشان داد که مبداء های با ارتفاع پایین دارای بیشترین میزان رشد ارتفاعی (لاجیم و کلیج کلا) و مبداء های با ارتفاع بالا دارای کمترین میزان رشد ارتفاعی (سنگده و لش گردن) بوده اند و مبداء های ارتفاع پایین دارای میزان رویش قطری کمتری در مقایسه با مبداء های با ارتفاع بالا بوده اند. نتایج این تحقیق نشان داد که از نظر تفاوت بین پایه ها از نظر قطر نهال در هیچ یک از رویشگاه های مورد بررسی تفاوت بین پایه های مادری آنها معنی دار نشد و از نظر ارتفاع نهال ها حداقل در دو رویشگاه سنگده و لاجیم و لش گردن تفاوت بین پایه های مادری معنی دار گردید. همچنین مقایسه میزان رشد پاییزه نهال ها نشان داد مبداء های میانی (سنگده و کلیج کلا) بیشترین میزان رشد قطری پاییزه در مقایسه با مبداء های با لایی (لش گردن) و پایینی (لاجیم) بوده اند و مبداء های ارتفاع بالایی (سنگده و لش گردن) دارای میزان رویش ارتفاعی پاییزه بیشتری در مقایسه با مبداء های پایینی (لاجیم و کلیج کلا) بودند و از نظر رشد قطری پایه های مادری حداقل در دو رویشگاه سنگده و لاجیم و لش گردن تفاوت بین پایه های مادری معنی دار گردید و از از نظر رشد پاییزه ارتفاعی در نهال های رویشگاه ها لاجیم و کلیج کلا این اختلاف معنی دار گردید. اثر مبداء بذر روی مشخصات برگ نشان داد مساحت و سطح وی‍ژه برگ برگ نهال های مبداء های پایینی (لاجیم و کلیج کلا) دارای بیشترین مساحت برگ در مقایسه با مبداء های بالایی (سنگده و لش گردن) بود و اثر مبداء بذر روی وزن تر و خشک طوری بود که مبدا های لاجیم و کلیج کلا دارای وزن تر بیشتری در مقایسه با مبداء های سنگده و لش گردن بود و اثر مبداء بر روی وزن خشک طوری بود که بیشترین وزن خشک مربوط به مبداء های بالایی و کمترین وزن خشک مربوط به مبداء های پایینی همچنین بیشترین میزان رطوبت برگ مربوط به مبداء های پایینی و کمترین میزان رطوبت برگ مربوط به مبداء های بالایی بود .