بررسی عوامل موثر بر نگرش به تک فرزندی (مطالعه موردی زنان در آستانه ازدواج شهر تهران)

در سه و چهار دهه اخیر باروری در ایران کاهش چشمگیری یافته است. هرچند تا به حال تحقیقات گستردهای در زمینه کاهش باروری صورت پذیرفته، اما با اینحال هیچکدام به طور اخص به تکفرزندی نپرداختهاند. عنوان این تحقیق "بررسی عوامل موثر به نگرش به تک فرزندی: مطالعه موردی زنان در آستانه ازدواج شهر تهران" میباشد. روش تحقیق استفاده شده،پیمایش وابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه میباشد. جامعهآماری، زنان در آستانه ازداواج شهر تهران در سنین باروری هستند. در این پژوهش سعی شده تا سهم عوامل مختلف بر نگرش به تک فرزندی در میان جمعیت نمونه مشخص گردد. مسلماً تحولات در هر جامعه ای باعث تغییر نقشها و کارکرد آن میشود و در این میان تغییر نقش و کارکرد زنان به طور طبیعی بر نگرش ایشان موثر بوده و قطعاً نگرش نیز بر رفتار باروری موثر خواهد بود.هدف این پژوهش، نشان دادن نگرش به تکفرزندی و همچنین تحول نقش زنان در دهههای اخیر و تاثیر آن بر نگرش این گروه نسبت به فرزندآوری است.جهت تحقق این هدف از نظریات جمعیتی گذار دوم، ترجیح جنسی، برابری جنسیتی و انتقال جمعیتی، نظریات اجتماعی و فرهنگی نوگرایی،اشاعه و تبیین جامعه شناختی و نظریات اقتصادی بکر،استرلین و جریان ثروت بیننسلی استفاده شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که از میان 300 نفر جامعه آماری زنان،حدود 199 با فرزندآوری موافق بوده و از این میان نیز حدود 150 نفر نسبت به تکفرزندی دیدگاه مثبت داشتهاند. از میان دلایل موافقت با تکفرزندی، استقلال زنان بالاترین مرتبه را به خود اختصاص داده است. همچنین بیش از 29 درصد تغییرات متغیر وابسته از طریق متغیر مستقل تبیین گشته است. نتایج کلی حاکی از آنست که زنانی که تحصیلات بالاتری دارند و شاغل هستند،دسترسی بیشتری به وسایل ارتباط جمعی دارند، زنانی که از استقلال و پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردارند و در سنین بالاتر ازدواج میکنند، نگرش مثبتتری نسبت به داشتن تنها یک فرزند از خود نشان میدهند. آنچه در این پژوهش حائز اهمیت است بیان این نکته است که داشتن فرزند واهمیت آن پایین نبوده لیکن مشغله،استقلال زنان و در کل ترجیح لذت کار و تحصیل، باعث شده تا زنان به داشتن فرزند کمتر و یا تنها یک فرزند بسنده نمایند.