تعیین ارزش حفاظتی گونه های جانوری در حال انقراض (مطالعه موردی: ماهیان خاویاری دریای خزر)

مقایسه روش های ارزشگذاری منابع طبیعی و نتایج حاصل از آنها می تواند در راستای ارزشگذاری واقعی و هدفمند این منابع مثمر ثمر واقع گردد. متأسفانه، محققین در ایران کمتر به بحث راجع به انتخاب مدل های کیفی ارزشگذاری اقتصادی پرداخته اند. از این رو، مطالعه ی حاضر به ارزیابی و مقایسه روش های کیفی ارزشگذاری اقتصادی منابع زیست محیطی پرداخته است. بدین منظور، ارزش حفاظتی ماهیان خاویاری دریای خزر با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط در قالب دو مدل لاجیت و روش دو مرحله ای هکمن محاسبه گردید و تمایل به پرداخت افراد با استفاده از هر دو روش تعیین گردید. تعداد نمونه لازم بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده محاسبه شد و با استفاده از داده های حاصل شده از 358 پرسشنامه دوگانه یک و نیم بعدی، تحلیل های مورد نظر انجام گرفت. نتایج نشان داد که روش دو مرحله ای هکمن با وجودی که می تواند بین عوامل موثر بر پذیرش تمایل به پرداخت و نیز عوامل موثر بر میزان آن تمایز قائل شود، در مجموع تمایل به پرداخت را نسبت به مدل لاجیت به میزان کمتری برآورد می نماید. متوسط تمایل به پرداخت به دست آمده با استفاده از مدل رگرسیونی لاجیت و روش دو مرحله ای هکمن به ترتیب معادل 26069 و 15311 ریال در ماه برای هر خانوار محاسبه گردید. همچنین، ارزش حفاظتی سالانه ی ماهیان خاویاری با استفاده از مدل رگرسیونی لاجیت و روش دو مرحله ای هکمن به ترتیب معادل 573464432055 و 336813261519 ریال به دست آمده است.