بررسی ارتباط بین تجربه و خودکارآمدی پژوهشی فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد (مورد مطالعه: دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان)

پژوهش به عنوان یکی از مهمترین وظایف دانشگاه¬ها بوده و دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز با انجام پایان¬نامه بخشی از وظایف پژوهشی دانشگاه¬ها را برعهده دارند. یکی عوامل موثر در کیفیت تحقیقات صورت گرفته توسط این دانشجویان خودکارآمدی پژوهشی آنها بوده و این متغیر نیز با تجربیات پژوهشی آنها در محیط دانشگاه ارتباط دارد. هدف تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر بررسی ارتباط بین تجربیات پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی فارغ¬التحصیلان می¬باشد. جامعه آماری شامل تمامی 326 فارغ¬التحصیل سال¬های 90 و 91 کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان بود که 202 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به روش نمونه¬گیری تصادفی طبقه¬ای مورد مطالعه واقع شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط متخصصان آموزش عالی کشاورزی مورد تایید قرار گرفت. با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بیشتر از 73/0 برای شاخص های ترکیبی از پایایی آن اطمینان حاصل شد. نتایج یافته¬های تحقیق نشان داد که میان خودکارآمدی پژوهشی فارغ¬التحصیلان قبل و بعد از گذراندن پایان¬نامه تفاوت معناداری ایجاد شده است و گذراندن دوره کارشناسی ارشد و تدوین و دفاع از پایان¬نامه میزان توانایی فارغ¬التحصیلان را به صورت معنی¬داری افزایش داده است. با توجه به نتایج، شفاف¬سازی معیارها و اهداف و مهارت¬های پژوهشی با خودکارآمدی بعد از پایان¬نامه رابطه مثبت و معناداری در سطح 01/0 درصد دارا بودند. نتایج تحلیل¬های رگرسیون گام به گام نیز نشان دادند که متغیرهای مهارت¬های پژوهشی، شفاف¬سازی معیارها و اهداف و زیرساخت¬ها و امکانات دانشکده در حدود 33 درصد خودکارآمدی پژوهشی را پیش¬بینی می¬کنند و متغیرهای خودکارآمدی پژوهشی، تعداد کلاس¬ها (کارگاه¬های) شرکت کرده در ارتباط با روش تحقیق و آمار، تعداد طرح های پژوهشی انجام داده یا درحال انجام در قالب همکار، معدل دوره کارشناسی ارشد، تجربه پژوهشی از بُعد استاد راهنما، تعداد ساعت اختصاص داده شده به کار پایان¬نامه در حدود 28 درصد از تغییرات مربوط به میزان نگرش نسبت به پژوهش را در فارغ¬التحصیلان کارشناسی ارشد را تبیین می¬کنند. نتایج تحلیل عاملی نیز حاکی از آن است که عوامل تجربه پژوهشی فارغ¬التحصیلان به ترتیب اهمیت در هفت عامل استاد راهنما، زیرساخت¬های فکری و تسهیلاتی، گسترش مهارت¬های پژوهشی، ارائه شرایط و زمینه¬های رشد فکری، آزمون پایان¬نامه، فرایند تصویب پروپوزال، تسهیلاتی و منابع اطلاعاتی قرار می¬گیرند و در حدود 34/61 درصد از واریانس کل را تبیین می¬نمایند.