تعیین سیاست های بهینه بهره برداری از مخازن چاه نیمه با استفاده از روش برنامه ریزی پویای تصادفی

همواره آب به¬عنوان یکی از اساسی¬ترین نیازهای انسان شناخته شده است که با افزایش جمعیت، صنعتی شدن، توسعه شهرنشینی و بالارفتن سطح رفاه، نرخ مصرف و وابستگی به آب نیز با سیری صعودی همراه بوده است. از طرف دیگر محدود بودن منابع آبی، سنگینی هزینه و زمان نسبتاً طولانی مورد نیاز جهت طراحی و توسعه منابع آب جدید دلایل قاطعی بر اهمیت موضوع بهره¬برداری بهینه از سیستم¬های منابع آبی موجود می¬باشند. از جمله این سیستم¬ها مخازن سطحی می¬باشند که با اهداف گوناگونی مانند ذخیره آب و کنترل سیلاب، ساخته شده و بهره¬برداری می¬شوند. علاوه ¬براین وقوع تنش¬های آبی در سال¬های اخیر، در بسیاری از مناطق مختلف کشور سبب دوچندان شدن اهمیت موضوع بهره¬برداری صحیح و بهینه از منابع آبی شده است. یکی از این مناطق، منطقه سیستان است. که این منطقه به لحاظ موقیت جغرافیایی، سیاسی، کشاورزی و گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است. اما مهم¬تر از همه این است که تمام ویژگی-های مهم این منطقه به طور قابل توجهی به منابع آبی آن وابسته هستند. در این تحقیق برای تعیین سیاست بهینه بهره¬برداری از مخازن چاه¬نیمه ابتدا یک مدل بهینه¬سازی با هدف کمینه کردن اختلاف تأمین نیاز و رهاسازی توسعه داده شده است. برای حل مدل بهینه¬سازی از روش برنامه¬ریزی پویای تصادفی استفاده شده است. علت این انتخاب قابلیت این روش برای درنظر گرفتن احتمالات وقوع حجم¬های ذخیره و جریان¬های ورودی به مخزن می¬باشد. نتایج نشان¬دهنده کارآمدی مدل بهینه¬سازی توسعه داده شده در این تحقیق برای اسخراج سیاست بهینه به¬منظور بهره¬برداری از مخازن چاه¬نیمه می¬باشند. به¬طوری که اعتماد-پذیری100% و برگشت¬پذیری 100% تأمین نیاز آب شرب حاصل از جواب مدل بهینه¬سازی به ترتیب برابر با 5/95 و 100 درصد می¬باشند. همچنین برگشت¬پذیری 100% و آسیب¬¬پذیری 100% تأمین نیاز کل آب (شرب و کشاورزی) جواب حاصل از مدل به ترتیب برابر با 89 و 46 درصد می¬باشند. علاوه بر این مدل توانست با خالی نگاه داشتن حجم مشخصی از مخزن در ماه¬های پرآب سال که احتمال سیلابی شدن رودخانه وجود دارد شرایط مناسبی را جهت کنترل سیلاب در منطقه ایجاد نماید.