پتروگرافی ، دگرسانی، کانی سازی، ژئوشیمی و مطالعات زیر سطحی منطقه اکتشافی صفی آباد جنوب شرق خراسان شمالی جنوب شرق خراسان شمالی

چکیده فارسی منطقه صفی¬آباد در 55 کیلومتری جنوب¬شرق اسفراین واقع شده است. واحدهای مشاهده شده در منطقه اکتشافی به پنج دسته قابل تفکیک می¬باشند که عبارتند از: واحد آندزیتی، مارن، واحد کربناته، شیل،کنگلومرا، ماسه¬سنگ، مادستون و سیلتستون. واحد کربناته، شامل دو واحد آهک ماسه¬ای و آهک کریستالین یا آهک اسپاریتی قابل تفکیک است. واحد ماسه¬سنگ به چهار واحد سنگ¬شناسی کوارتز آرنایت، آرکوز، ساب لیت آرنایت و لیت آرنایت قابل تفکیک است. پنج زون دگرسانی که در منطقه شناسایی شده است شامل: آرژیلیک- سرسیتی، آرژیلیک- کربناتی، سیلیسی، سیلیسی- کربناتی و کربناتی- سرسیتی می¬باشد. کانی¬سازی اولیه بیشتر به صورت افشان و رگه¬ای در مقاطع مشاهده می¬شود. کانی¬سازی اولیه از نوع کانی سولفیدی پیریت و کالکوپیریت به صورت افشان با فراوانی کمتر از 1%، کانی¬سازی به صورت پرکننده فضای خالی 3-2% در کربنات¬ها و سیلیس و کانی¬سازی ثانویه در کربنات¬های مس(مالاکیت و آزوریت) تا حدود 10 تا 15%، کانی¬زایی اکسیدهای آهن5-10% شامل هماتیت، گوتیت، ژاروسیت می¬باشد. در پردازش¬های ماهواره¬ای اکسیدهای آهن ثانویه که حاصل اکسید شدن سولفید¬ها هستند، درسنجنده tm درباند 3 بازتاب قوی و باند 1 جذب قوی دارد، بنابراین برای مناطق حاوی اکسید آهن با نسبت باندی 1/3 با پیکسل روشن، در شناسایی هماتیت و گوتیت و لیمونیت استفاده شدند. جهت شناسایی زون آرژلیک نسبت ساده باندی 7/5 استفاده شد و مناطق با کانی¬های رسی با پیکسل روشن بارز شدند. استفاده از تصاویر رنگی کاذب در شناسایی محدوده زون¬ها کمک زیادی می¬کند. این زونها در محل گسل¬ها شناسایی شدند. به منظور مطالعه ژئوشیمی منطقه مقصود¬آباد و بررسی ¬هاله¬ی اولیه و ثانویه نمونه¬برداری به دو روش رسوب آبراهه¬ای و نمونه لیتوژئوشیمی، صورت پذیرفت. به همین منظور، تعداد 20 نمونه لیتوژئوشیمی و 3 نمونه رسوب آبراهه¬ای برداشت شد. نمونه¬¬¬های برداشت شده به روش xrf و a.a.s آنالیز شدند. روش آنالیز، a.a.s برای تعیین مقدار کمی عناصر ,sb , zn , bi, pb, mn ,cu و ag در نظر گرفته شد. در نمونه¬های آبراهه¬ای، بیشترین مقدار عنصر cu متعلق به آبراهه¬ای در شمال شرق منطقه 23.4 ppm و کمترین مقدار در آبراهه¬ای در جنوب شرق منطقه در گردنه گراب 15.1 ppm می¬باشد. .به منظور رسم پروفیل ژئوشیمی در فواصل 1-5-10 متری از رگه حاوی کانی¬سازی مس نمونه¬برداری به روش لیتوژئوشیمی صورت گرفت. در خود رگه (t,t" ) بیشترین مقدار عنصر مس و با فاصله از آن در 1 متری میزان عنصر مس به شدت کاهش می¬یابد به حدی که در فاصله 10 متری به سمت بالای ترانشه (t" ) این مقدار صفر است. این امر به علت عملکرد گسل¬های فراوان موجود در ترانشه می¬باشد نمونه¬ها از واحد¬های کنگلومرا و لایه¬های شیل ارغوانی که دچار آلتراسیون آرژلیک- سرسیتی، سیلیسی و کربناتی شده¬اند برداشت شده است. میزان فراوانی عنصر مس در نمونه-های عمقی بیشتر از نمونه¬های سطحی است. در چاه 187 این میزان به 12907 ppm می¬رسد. در نمونه¬ی لیتوژئوشیمی سطحی(ch 218) با لیتولوژی ماسه¬سنگی فاقد عنصر مس است. نمونه (ch 189) مقدار 69 ppmعنصر مس نشان می¬دهد.