آسیب شناسی مدیریت مشارکتی آبیاری (مطالعه تعاونی های آب بران منطقه میان دربند شهرستان کرمانشاه)

امروزه، انتقال مدیریت شبکه های آبیاری به بهره برداران از طریق تشکیل انجمن های آب بران به عنوان یکی از راه کارهای مطلوب در مدیریت پایدار شبکه های آبیاری و زهکشی مورد توجه فراوان سیاست گذران بخش آب و کشاورزی کشور قرار گرفته است و با مشکلات و نتایج متفاوتی روبرو بوده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف کلی آسیب شناسی مدیریت مشارکتی آبیاری در تعاونی های آب بران منطقه میان دربند در شهرستان کرمانشاه انجام شده است. برای انجام این پژوهش از روش تحقیق آمیخته استفاده شد. جامعه بخش کیفی این پژوهش را افراد صاحب نظر در زمینه آسیب های مدیریت مشارکتی آبیاری تشکیل دادند. جامعه آماری بخش کمی این پژوهش را 688 نفر از اعضای تعاونی های آب بران منطقه میان در بند تشکیل دادند که تعداد 245 نفر به تناسب و با روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید، که روایی آن توسط پانل متخصصان تأیید و پایایی آن نیز با استفاده از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (76/0) تأیید شد. بر اساس نتایج میزان آسیب پذیری تعاونی های آب بران در حد متوسطی بود. بر اساس نتایج تحقیق مهم ترین آسیب هایی که تعاونی ها را تهدید می کند عبارتند از: عدم برگزاری جلسات هیئت مدیره و مجمع عمومی، نارضایتی از سیاست گذاری های مدیریتی شبکه، بی اعتمادی اعضای تعاونی نسبت به یکدیگر، عدم تحویل به موقع آب در طول فصل زراعی، یکنواخت نبودن توزیع آب در تمام شبکه، بالا نرخ آب بها، عدم اختصاص اعتبارات بلند مدت از طرف دولت برای احیای منابع آب. هم چنین به منظور دسته بندی تعاونی های آب بران از لحاظ میزان آسیب پذیری از تحلیل خوشه ای استفاده شد. تعاونی ها بر اساس میزان تشابهی که از نظر تأثیرپذیری نسبت به آسیب ها داشتند در 5 خوشه قرار گرفتند.