بررسی واقع گرایی در نقاشی معاصر ایران (دهه ی 70 و 80 شمسی)

تا پیش از ظهور مدرنیسم هنری، در اواخر قرن نوزدهم معنای کلمه رئالیسم (واقع گرایی) چندان پیچیده نبود. تغییر در جهان بینی بشر و به تبع آن تغییر در معنای واقعیت سبب گشت تا گونه های هنری با تفاوت های بنیادین زیر این عنوان جمع شوند. واقع گرایی در ورود به ایران با بازنمایی ارتباطی برقرار نمود و این ارتباط تا به امروز نیز پا برجاست. این شیوه از نقاشی از عهد ناصری تا پایان سلطنت رضاشاه در جایگاه هنر رسمی قرار گرفت و سپس به حوزه ی آکادمیک و دانشگاهی راه یافت. تقریباً با اولین زمزه های مدرنیستی در ایران ( تقریباً با آغاز اولین بی ینال تهران 1337) این شیوه از نقاشی از موقعیت برتر خود به زیر آمد و جای خود را به هنر مدرنیستی (متجدد) سپرد و در غالب هنری عامه پسند به حیات خود ادامه داد. این شیوه از نقاشی از اوایل دهه ی 70 با رواج نقاشی بازنمایانه و زمزمه های جریان های پست مدرنیستی در غرب مجال بروز دوباره یافت؛ به طوری که در دهه های اخیر شاهد بروز انواع هنر پیکرنما و فیگوراتیو رئالیستی بر دیوار نگارخانه ها هستیم. پژوهش حاصل به سیر گرایش رئالیستی در نقاشی ایران پرداخته و هدف از آن بررسی مهم ترین عواملی است که سبب اعتبار روزافزون این شیوه از نقاشی در فضای نقاشی معاصر ایران شده است. بر طبق نتایج حاصل، از مهمترین عوامل موثر بر شکل گیری نقاشی رئالیستی در دو دهه اخیر می توان به زمینه های سیاسی و اجتماعی، تأثیرپذیری از دنیای هنر غرب و همچنین فضای حاکم بر هنر معاصر ایران اشاره داشت. این پژوهش بر اساس منابع نوشته شده موجود چه به صورت مکتوب و الکترونیکی و نیز پژوهش های شفاهی انجام گرفته است.