بررسی روند شکل گیری تعزیه شرق ایران و نقش آن در هویت بخشی دینی

چکیده: نمادهای دینی و مذهبی در مسیر تاریخ به فرهنگ تبدیل شده که در هر جامعه ای به گونه های مختلف ظهور و بروز می کند. ایران پیش از اسلام با غنای فرهنگی و دینی، برخوردار از شکلهایی از تعزیه بوده که خود را تا قرنها پس از غلبه اسلام حفظ کرده است.مراسم سیاوشان از نمادهای تعزیه در ایران پیش از اسلام است که تاثیر آن در مراسم دینی مسلمانان به وضوح دیده می شود . شکل گیری دو جریان مخالف یکدیگر در تاریخ اسلام و مظلومیت جریان منتسب به خاندان پیامبر، برای ایرانیان یادآور مظلومیت تاریخی سیاوش بوده که باز با خلق حماسه های شبیه سازی شده،تداوم پیدا کرد . شرق ایران متاثر از فرهنگهای باستانی جلوه های بیشتری از تعزیه را در سوگ امام سوم شیعیان به نمایش گذاشته است. این گونه آیین ها، سبب تقویت هویت دینی و تداوم ارزشهایی شده است که اجتماع شیعی ایرانی براساس آن شکل گرفته و امروزه نیز چنین است.بنابراین تعزیه و شبیه خوانی در ایران و خصوصا قلمرو شرق آن تلیفی از هنر،اعتقاد و فرهنگ می باشد و مفهوم آن می تواند معنی حضور زنده تاریخی در عصر حاضر باشد.