بررسی سیاست خارجی آمریکا در قبال تحولات خاورمیانه و تاثیر آن بر امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران

واقعه یازدهم سپتامبر و تحولات پس از آن، خاورمیانه را به نظام بین الملل مرتبط و اهمیت این منطقه را در توازن قدرت بین المللی افزایش داد. این امر باعث شده است آرایش نظامی ایالات متحده در منطقه پس از پایان جنگ سرد و به ویژه پس از یازدهم سپتامبر افزایش یابد. در این راستااهداف راهبردی و درازمدت آمریکا که به وسیله حضور سخت افزاری و هم از طریق اصلاحات اقتصادی، سیاسی و امنیتی طرح خاورمیانه بزرگ و با بهره مندی از منابع نفت و گاز خاورمیانه دنبال می‏شد به دنبال ادغام خاورمیانه در نظام اقتصاد سیاسی جهانی بود که آثار آن را در اقدامات نظامی این کشور درافزایش پایگاه های نظامی در کشورهای مختلف خاورمیانه، لشکرکشی و اشغال کشورهایی چون افغانستان، عراق ،حمایت بی قید و شرط از اسرائیل ،حمایت از حکومتهای پادشاهی وابسته به غرب و همچنین مقابله با کشورهای حامی جبهه مقاومت علیه اسرائیل با اتخاذ سیاستهایی چون سرنگونی ویا تضعیف ساختار سیاسی این کشور بویژه در لبنان، سوریه و برخی کشورهای دیگر منطقه بود که برایند این سیاستها تاثیرات مستقیم و متفاوتی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته بر جای گذاشته است به طوری که در سایه سیاستهای امریکا در عراق و افغانستان، دو رقیب سرسخت ایران، یعنی طالبان در افغانستان و صدام در عراق در پرتو این تحولات از معادلات منطقه حذف شدند . در پرتو این حوادث، نه تنها آمریکا با ایران هم مرز شده است بلکه جریانات همسو با ایران به قدرت رسیده اند و نقش ایران در تحولات منطقه و به ویژه در عراق، گسترش یافته است. درحوزه های دیگر فشار آمریکا در پروندة فلسطین و لبنان، دو تأثیر عمده داشته است. اول، این که جریان سازش را به دلیل حمایت های یکجانبه از اسرائیل تضعیف کرده است و دوم، این که، جریان مقاومت را به دلیل جلوگیری از ایفای نقش سازنده و محروم کردن از حقوق قانونی خودش برای مبارزه و مقاومت، جدی تر و منجسم تر کرده است. برآیند هر دو جریان به نفع ایران و گسترش دهندة دامنة نفوذ این کشور است. در سایة این تحولات،وجهة آمریکا به شدت در نزد افکار عمومی تخریب شده و کشورهای سازش‏کار نیز تحت فشار افکار عمومی مردم کشور خود قرار دارند و این در حالی است که جمهوری اسلامی، روزبه روز بر دامنه و گسترة نفوذ خود در منطقه افزوده است که در پژوهش حاضر بدان پرداخته می شود. واژگان کلیدی: سیاست خارجی ،آمریکا، ایران، خاورمیانه،امنیت،امنیت منطقه ای ایران