طرح مرمت قلعه ضرغام السلطنه فرادنبه

قلعه ضرغام السلطنه واقع در استان چهارمحال و بختیاری شهرستان بروجن شهر فرادنبه می باشد که مطابق با کتیبه موجود بر بدنه بارو در سال 1274ه.ق ساخته شده است. قلعه ابتدا ساختمانی کشیده در بخش شرقی بوده و احتمالاً مهمانسرای خوانین بختیاری بوده است که توسط عموها و پدر به ضرغام السلطنه واگذار می گردد و بعد ها توسط ایشان بخش جدیدی در ضلع غربی به آن اضافه می گردد. الگوی معماری این قلعه کاملاً درون گرا بوده و همه ی بازشوها و نورگیر ها از حیاط تامین می گردد و فقط پنجره هایی کوچک در ارتفاع و طبقه دوم باروی ضلع شمالی دیده می شود. اگرچه تعدادی از قلاع خانی قاجاری در این استان باقی مانده است؛ لیکن شاید بتوان گفت قلعه فرادنبه یکی از کاملترین و نفیس ترین الگو های معماری این قلاع بوده که 1.1 هکتار وسعت داشته و تماماً به صورت دو طبقه و با برج و باروی بلندساخته شده است. متاسفانه به دلیل متروکه ماندن،کهنگی و فرسودگی،سرقت و به حراج گذاشتن متعلاقات نفیس بنا و توسعه نامناسب شهر بخش اعظم این اثر از بین رفته است و هم اکنون جز جبهه شمالی قلعه کهنه و بخش های کمی از مخروبه های حرم سرای قلعه جدید و حمام و بخشی از سردر و باروی ضلع جنوبی بقایای بیشتری باقی نمانده است و بر روی محدوده ی اصلی لامردون(بیرونی)و جبهه جنوبی حرم سرای قلعه جدید، خانه های نوساز ساخته شده است. در این پژوهش پس از بررسی جامع آسیب ها و شناسایی عوامل مخل راه حل های درمانی ارائه شده است. بازخوانی پلان معماری اثر بخشی از مهمترین اهداف بوده که به دلیل عدم امکان آوار برداری و پی گردی، با استفاده از اطلاعات بازماندگان مسن تر خاندان ضرغامی، بررسی نظام گز و پیمون و تکرار مدول های موجود، اسناد فنی قدیمی مانند عکی های هوایی و توصیفات جهان گردان به بازخوانی پلان پرداخته شده است. نحوه برخورد در طرح مرمت اثر، حفاظت، استحکام بخشی، مرمت تکمیلی و احیای ارزش های متمایز کننده بنا می باشد و در پیشنهادات مرمتی به پی بندی، مرمت و دوخت و دوز ترک ها، مرمت نازک کاری ها و تزئینات وابسته، آوار برداری و خوانا سازی پلان ،بازسازی طبقه همکف مطابق با جزئیات معماری سنتی موجود و با مصالح خشت و نمای آجری پرداخته شده است و برای احیای هیبت و مرتفع بودن بنا در محدوده شهر پیشنهاد بازسازی برج و بارو به ارتفاع دو طبقه داده شده است و در فازهای بعدی پیشنهاد تملک و آزاد سازی عرصه و نوسازی بخش شمالی و جنوبی قلعه جدید داده شده است.