شایعه و عوامل اجتماعی موثر در پذیرش آن

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر در پذیرش شایعه در شهر تهران انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده پذیرش شایعه است. چارچوب نظری و مدل تحلیلی با استفاده از نظریه ریمون بودون ارائه شد. این پژوهش به روش پیمایش توصیفی تبیینی انجام شد. نگارنده با تکنیک پرسشنامه که دارای اعتبار صوری و سازه ای و اعتماد (آلفای کرونباخ 80 درصد) است به گردآوری اطلاعات اقدام کرد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی2406590نفر از خانوار های مناطق بیست و دوگانه شهر تهران بودند که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به روش خوشه ای چندمرحله ای و سهمیه ای به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از دو شیوه آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گیری از نرم افزار spss و lisrel پس از تهیه جدول ماتریس، اطلاعات در قالب جداول یک بعدی و دوبعدی تنظیم شد. یافته های پژوهش نشانگر این بودند که پذیرش شایعه (متغیر وابسته) با متغیرهای مستقل (اهمیت موضوع، ابهام موضوع، منبع شایعه)رابطه معنی داری دارد. شاخص آثار موقعیت بامیزان ضریب بتا0.463 اهمیت موضوع (سیاسی) با میزان ضریب بتا (0.392) و شاخص منبع شایعه (مردم) بامیزان ضریب بتا (0.344) بیشترین تاثیر را در پذیرش شایعه دارند. بررسی مولفه های فردی نیز نشان داد که بین متغیرهای سن و تحصیلات با پذیرش شایعه رابطه معنی داری وجود دارد ولی بین جنسیت و شغل با پذیرش شایعه رابطه معنی داری مشاهده نشد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان داد که متغیرهای مستقل وارد شده در معادله جمعاً8/66 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمودند.