تأثیر رقم ذرت و الگوی کاشت ذرت (zea mays) و لوبیا چشم بلبلی (vigna sinensis) بر کمیت و کیفیت علوفه

به منظور بررسی اثر الگوی کاشت ذرت و لوبیا چشم بلبلی و ارقام ذرت بر کمیت و کیفیت علوفه، آزمایشی در تابستان 1391 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان ورامین به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل الگوی کاشت در 6 سطح، شامل کشت خالص ذرت، کشت مخلوط جایگزین 3/33 درصد لوبیا چشم بلبلی به جای ذرت، کشت مخلوط جایگزین 7/66 درصد لوبیا چشم بلبلی به جای ذرت، کشت مخلوط افزایشی 3/33 درصد لوبیا چشم بلبلی به ذرت، کشت مخلوط افزایشی 7/66 درصد لوبیا به ذرت و کشت خالص لوبیا چشم بلبلی بود. عامل ارقام ذرت نیز در 3 سطح و شامل دابل کراس 370، سینگل کراس 604 و سینگل کراس 704 بود. در این بررسی از رقم مشهد لوبیا چشم بلبلی استفاده شد. نتایج نشان داد که عامل الگوی کاشت بر عملکرد علوفه خشک و تمام صفات کیفی در سطح یک درصد معنی دار بود. عامل رقم بر عملکرد علوفه خشک و تمامی صفات کیفی به‎جز خاکستر در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل الگوی کاشت × رقم در رابطه با هیچ‎یک از صفات مورد بررسی معنی دار نگردید. تیمار 7/66% لوبیا چشم بلبلی+ 100% ذرت با 20540 کیلوگرم در هکتار حداکثر و تیمار 7/66% لوبیا چشم بلبلی+ 3/33% ذرت با 13960 کیلوگرم در هکتار حداقل عملکرد را تولید کردند. رقم دیررس 704 با 16730 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد علوفه خشک و رقم زودرس 370 با 15180 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد علوفه را تولید کردند. ماده خشک قابل هضم در ذرت حداکثر بود. درصد پروتئین، فیبر غیر قابل حل در شوینده های اسیدی و خنثی در کشت خالص ذرت کمتر از تیمارهای دیگر بود. درصد پروتئین در تیمار کشت خالص ذرت کمتر از سایر تیمارها بود. بیشترین درصد پروتئین را کشت خالص لوبیا چشم بلبلی داشت. رقم دیررس 704 میزان ماده خشک قابل هضم و کربوهیدرات محلول در آب بالا و فیبر غیر قابل حل در شوینده های اسیدی و خنثی کمتری نسبت به دو رقم دیگر داشت لذا، از نظر کیفیت دارای بالاترین کیفیت نسبت به دو رقم دیگر بود. بیشترین میزان نسبت برابری زمین در کشت مخلوط افزایشی 7/66 درصد لوبیا چشم بلبلی به ذرت با 43/1 مشاهده شد که می تواند در مقایسه با تک کشتی هر یک از گونه های ذرت و لوبیا چشم بلبلی 43 درصد کارایی استفاده از زمین را افزایش دهد. ضریب نسبی تراکم ذرت، نسبت رقابتی و شاخص غالبیت ذرت در همه ی تیمارهای کشت مخلوط بیشتر بود. کشت مخلوط سودمندی اقتصادی داشت