بررسی و تحلیل جنبه های زیبایی شناسی قرآن های خطی دوره قاجار موجود در موزه ملی قرآن کریم تهران

پایان نامه
چکیده

بررسی زیباشناختی نسخه های خطی قرآن کریم در زمان قاجاریه که در این پژوهش مجال سخن یافته، نشانگر بلوغ هنری و قریحه و ذوق هنرمندان ایرانی است. آرایش و تزئین قرآن کریم، از قرون اولیه اسلامی مورد توجه هنرمندان بخش های مختلف قلمرو تمدن اسلامی بوده است. از این رو بررسی عناصر زیباشناختی به کار رفته در نسخ قرآن کریم فرصتی برای درک اندیشه های خلاق هنرمندان این آثار و نیز الگویی مناسب برای هنرمندان عصر حاضر است که با شناخت هر چه بهتر آثار گذشتگان ظرفیت های هنری خود را تعمیق بخشند. علیرغم فراز و فرودهایی که هنرهای مختلف دوره قاجار به خود دید، توجه به تهیه قرآن های خطی نفیس و سرشار از ارزش های هنری، همچنان مورد توجه هنرمندان بوده است. ورود برخی زمینه های فنی و هنری نظیر عکاسی، صنعت چاپ و غیره از اهتمام هنرمندان علاقه مند به کتابت کلام وحی و زیباسازی آن نکاست. آنان نسخه های متعددی از قرآن را به زیباترین شکل ممکن فراهم آورده اند که تعدادی از این نسخه های نفیس در موزه ملی قرآن کریم تهران گردآوری شده است. این قرآن ها مشحون از انواع هنرهای کتابتی، اعم از: خوشنویسی(رنگین نویسی و مطلا نویسی) ، تذهیب (طلا کاری، دندان موشی، ترصیع) تجلید وغیره هستند و همچنین شامل ارزش های بصری، مانند تناسب، توازن، تقارن، ریتم، هماهنگی و مهم تر از همه مدیریت هنری و کارگردانی موفق و شگفت انگیز صفحه می باشند . بنابراین این قرآن ها ظرفیت آن را دارند که ارزش های زیباشناختی آن ها را بر اساس نظریه های زیباشناسی و مفاهیم هنر قدسی تحلیل کرد و ارزش های زیباشناختی آن را برشمرد و مورد واکاوی، تجزیه وتحلیل هنری قرار داد. لازم به ذکر است که جامعه آماری ما در این پژوهش نسخه های خطی قرآن مجید زمان قاجاریه می باشد و حجمِ نمونه ما سیزده نسخه از نسخه های این دوران موجود در موزه ملی قرآن کریم است.

منابع مشابه

بررسی جنبه های زیبایی شناختی تمثیل در زبان ادبی قرآن

    تمثیل یکی از روش های تصویرسازی و مجسم کردن موضوع است، که مخاطب را همزمان به تخیّل و تفکر وادار می کند. هدف از کاربرد تمثیل در قرآن را باید در تاثیر عمیق آموزه های آن جستجو کرد که سبب می شود، خواننده با هر میزانی از درک و فهم آن ها را دریابد و در تنظیم برنامه زندگی خود به کار گیرد. پژوهشگر در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به آیات قرآن کریم قصد دارد، جنبه های زیبایی شن...

متن کامل

بررسی جنبه های زیبایی شناختی آیات قرآن در دره نادره

دُرّه نادره تألیف میرزا محمدمهدی استرآبادی که به تاریخ ایران از آغاز روی کار آمدن نادرشاه افشار تا کشته شدن او می‌پردازد، دشوارترین و متکلفانه‌ترین نثر فارسی است. تاریخ‌نگاری برای نویسنده بهانه­ای است برای هنرنمایی و آفرینش اثر ادبی. خارج از این‌که بخواهیم درجه مقبولیت کتاب را در بین مخاطبانش ارزیابی کنیم، مهارت و خلاقیت نویسنده در آفرینش ادبیت متن، قابل ستایش و کم‏نظیر است. وجهۀ اصلی کتاب، آرایش...

متن کامل

زیبایی شناسی قصص قرآن کریم

زیبایی شناسی قصص قرآن کریم به معنای شناسایی بخشی از جمال و هنر بیان قرآن است. قرآن کریم کتاب داستان سرایی نیست، اما قصّه های واقعی خویش را که اهداف دینی ـ تربیتی دارند، با قالبی هنری، اسلوبی بلاغی و تصاویری زنده و پویا بیان کرده که با اندک دقتی می توان به جنبه های هنری آن در محتوا و ساختار پی برد. ساختار هندسی قصص مذکور به گونه ای ارائه شده اند که می توان بیشتر عناصر داستانی همچون عنصر شخصیّت، حا...

متن کامل

زیبایی شناسی در جزء سی ام قرآن کریم

استعاره تشبیهی است که یکی از ارکان آن حذف شده است و ذهن را از چیزی به چیزی شگفت انتقال می دهد. این تحقیق که با روش کتابخانه ای و از راه تبیین بلاغت استعاره در صدد شناخت مفاهیم آیات به کمک این آرایۀ بیانی است نشان می دهد که هشت نوع استعاره در جزء سی ام قرآن کریم به کار رفته است که عبارتند از: مصرحه، مکنیه، مرشحه، تمثیلیه، اصلیه، عنادیه و تخییلیه. همچنین از میان انواع استعارۀ، استعاره های مصرحه و...

متن کامل

زیبایی شناسی در جزء سی ام قرآن کریم

استعاره تشبیهی است که یکی از ارکان آن حذف شده است و ذهن را از چیزی به چیزی شگفت انتقال می دهد. این تحقیق که با روش کتابخانه ای و از راه تبیین بلاغت استعاره در صدد شناخت مفاهیم آیات به کمک این آرایۀ بیانی است نشان می دهد که هشت نوع استعاره در جزء سی ام قرآن کریم به کار رفته است که عبارتند از: مصرحه، مکنیه، مرشحه، تمثیلیه، اصلیه، عنادیه و تخییلیه. همچنین از میان انواع استعارۀ، استعاره های مصرحه و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای کاربردی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023