نقش کیفیت خواب و حافظه کاری در مشکلات هیجانی/رفتاری دانش آموزان دبیرستانی

زمینه: اغلب اختلال¬ها و ناسازگاری¬های رفتاری پس از دوران نوجوانی از کمبود توجه به این دوران حساس و عدم هدایت صحیح روند رشد و تکامل فرد ناشی می¬شود. مشکلات رفتاری نوجوانان اغلب ناتوانی اجتماعی، هیجانی و روانی عمیق ایجاد می¬کنند. عوامل متعددی در بروز این اختلالات نقش دارند، کیفیت خواب و حافظه کاری دو متغیر مهمی هستند که می توانند در بروز مشکلات رفتاری موثر باشند. هدف: هدف پزوهش حاضر عبارت است از بررسی نقش کیفیت خواب و حافظه کاری در مشکلات هیجانی/رفتاری دانش آموزان دبیرستانی شهر قزوین در سال تحصیلی92-91. روش و ابزار:روش پژوهش همبستگی و نمونه مورد پزوهش 400نفر از دانش آموزان دختر و پسر شهر قزوین بود که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای وارد پژوهش شدند. ابزار جمع آوری داده ها به منظور سنجش مشکلات هیجانی/ رفتاری دانش آموزان فرم گزارش معلم آخنباخ(trf) که توسط معلمان و کارکنان مدارس تکمیل شد، برای اندازه گیری ظرفیت حافظه کاری دانش آموزان از پرسشنامه دینمن و کارپنتر استفاده شد، همچنین شاخص سنجش کیفیت خواب پیتسبورگ (psqi) که به منظور تعیین کیفیت خواب توسط دانش آموزان تکمیل شد. یافته ها:ضریب همبستگی پیرسون ارتباط معکوس معناداری بین کیفیت خواب و مشکلات هیجانی/رفتاری نشان داد32/0r=(01/0 = ?). بین حافظه کاری و مشکلات هیجانی/رفتاری نیز رابطه معکوس و معناداری مشاهده شد37/0- r=(01/0 = ?). بین حافظه کاری و کیفیت خواب رابطه مستقیم و معناداری یافت شد60/0-r= (01/0 = ?). (افزایش نمرات در پرسشنامه کیفیت خواب، نشان دهنده پایین بودن کیفیت خواب است و علامت منفی در نمرات بدست آمده به این دلیل است). آزمون t مستقل نشان داد که کیفیت خواب دانش آموزان دختر پایین¬ تر از دانش¬آموزان پسر است(001/0 = ?). همچنین معلوم شد که میزان مشکلات هیجانی/رفتاری پسران بیش از دختران است. تحلیل رگرسیون قدرت پیش بین متغیر های کیفیت خواب و حافظه کاری را به ترتیب باضریب=/012? و0/32- ? را در مشکلات هیجانی رفتاری نشان داد)050/0?(.. نتیجه گیری: با توجه به میزان بالای مشکلات توجه به آنها و بررسی و شناسایی عوامل دخیل می تواند در کاهش مشکلات موثر باشد. کیفیت خواب نقش موثری در مشکلات هیجانی/رفتاری و حافظه کاری دارد. حافظه کاری نیز قدرت پیش بینی مشکلات هیجانی/ رفتاری را دارد. آموزش و تقویت حافظه کاری می تواند از بروز بسیاری از مشکلات هیجانی / رفتاری در دانش آموزان جلوگیری کند. توجه به کیفیت خواب دانش آموزان و توجه به الگوی صحیح خواب می¬تواند در کاهش مشکلات رفتاری موثر باشد. همچنین توجه به کیفیت خواب می¬تواند ظرفیت حافظه کاری را افزایش دهد.