بررسی رابطه بین امنیت و طرد اجتماعی در زنان شهر تهران

چکیده از جمله عوامل تأثیر گذار در درک امنیت از یک فضای عمومی شهری ، عوامل روانی - اجتماعی هستند که مهمترین آنها جنسیت است . جنسیت به عنوان تأثیر گذارترین عامل شخصیتی و اجتماعی در احساس نا امنی مطرح شده است . جرائم و تهدیدات شهری در مورد زنان و مردان متفاوت است و حس امنیت آنان در فضاهای مذکور نیز تبعأ متفاوت است . عمومأ زنان به طور ثابتی بیشتر از مردان می ترسند ؛ گرچه ممکن است کمتر از مردان قربانی خشونت در محیط های عمومی شهری شوند . امروزه از زنان انتظار می رود تا قبول کنند که به واسطه جنسیت زنانه شان ، با مردان در استفاده و بهره مندی از عرصه عمومی متفاوت و تا حدودی نابرابر هستند .مردان برعکس زنان ، حق استفاده از همه مکان ها و زمانهای مختلف ، عرصه های اجتماعی گوناگون و انجام اعمال اجتماعی بدون محدودیت را دارند و زنان عمومأ باید به علت عدم امنیت از تردد در مکانهای و فضاهای خاص بترسند ، کنار بکشند ، مراقب باشند و با خودداری از دست زدن به مشارکت در زمینه های اجتماعی ، عرصه را به مردان واگذارند. بنابراین می توان گفت در واقع زنان در شرایط و جوامع فعلی به عنوان شهروند کامل شناخته نمی شوند و از حقوق شهروندی برابر با مردان برخوردار نیستند و این آغاز نابرابری در حقوق و فرصتها و انواع محدودیتهایی است که به اسم امنیت زنان ، زمینه را برای ایجاد طرد اجتماعی آنان فراهم می آورند . بنابراین ایجاد شرایطی که زنان نیز همچون مردان بتوانند در آن به راحتی فعالیت نموده و در آن احساس امنیت نمایند ضروری است . بر همین اساس ، این مطالعه درصدد بررسی رابطه بین امنیت و طرد اجتماعی در بین زنان می باشد . مدل در نظر گرفته شده شامل متغیرهای : امنیت ( با چهار بعد جسمانی ، مالی ، فکری ، جمعی و ابعاد عینی و ذهنی) ،هویت فضا ، احساس تعلق به مکان و وابستگی مکانی است که به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر طرد اجتماعی ( ارادی و تحمیلی ) در فضاهای شهری دخالت داده شده اند . این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای ، در بین 384 نفر از زنان 18 سال به بالای شهر تهران انجام شده است . در بررسی رابطه امنیت ، احساس امنیت و طرد اجتماعی ، امنیت اجتماعی و هویت فضایی رابطه معناداری وجود دارد. علاوه بر بررسی رابطه¬ی مستقیم امنیت و طرد، رابطه¬ی غیر مستقیم آنان با کنترل متغیر واسط «هویت فضا » مورد سنجش قرار گرفت و نشان داد که متغیر هویت فضا ، تأثیر چشمگیری در شدت رابطه ¬ی این دو متغیر ندارد. در مجموع براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت نتایج کلی تحقیق بیان¬گر وجود رابطه بین امنیت و طرد اجتماعی زنان در فضاهای شهری است . کلید واژه : امنیت ، احساس امنیت ، زنان ، فضای شهری ، طرداجتماعی .