بررسی نحوه استقرار قوم بنی اسرائیل در سرزمین کنعان

هویت قوم اسرائیل با دین یهود رابطه ای بنیادین و ناگسستنی دارد. از این رو تغییر و تحولات این قوم، اهمیت ویژه ای در تاریخ تمدن و وضعیت پیروان سایر ادیان ابراهیمی در طول تاریخ داشته است. از آنجا که درباره تاریخ اولیه یهودیان هیچ سند مکتوب یا منبعی به غیر از عهد قدیم وجود ندارد، تقریبا کلیه تاریخ نویسان قدیم و جدید، روایات و داستانهای مندرج در این کتاب را به صورتهای گوناگون به عنوان تاریخ نقل کرده و حتی اطلاعات تاریخی مفسران قرآن نیز برگرفته از همین روایات سنتی متون تورات است. در زمینه حضور این قوم در مصر باستان، مطالب و روایات گوناگون و فراوانی در منابع مختلف وجود دارد و در مورد سرگذشت آنان از زمان حضرت داوود به بعد نیز مطالب زیادی به صورت داستان و تاریخ نقل شده است، اما در این میان یک برهه از تاریخ قوم اسرائیل به خصوص در منابع فارسی ،کمتر مورد بررسی قرار گرفته و هنوز در پرده ای از ابهام قرار دارد و آن چگونگی حضور و استقرار اسرائیل در سرزمین کنعان است. در این پژوهش نخست متون روایی تورات در زمینه "تسخیر" و استقرار قوم اسرائیل در سرزمین کنعان و چگونگی تدوین و جمع آوری آن متون به صورت گذرا بررسی شده و سپس، اسناد و شواهد باستان شناسی و نظریات متفاوت دانشمندان سده اخیر در زمینه ریشه های بنی اسرائیل، مورد مطالعه قرار گرفته است.درنهایت گزارش قرآنی وآیات مرتبط با ورود بنی اسرائیل به سرزمین جدید مرور شده است. براساس نتایج پژوهشهای متعددی که پیرامون اصالت حکایات عهد عتیق صورت گرفته و نیز تحقیقات باستان شناسان و مورخان ،روشن شده است که برخی از حکایتها و روایتهای عهد عتیق به خصوص در زمینه تسخیر و تصرف کنعان، دقیقا منطبق بر واقعیت نیست. واژگان کلیدی:بنی اسرائیل، کنعان، فلسطین باستان، تورات، اسرائیلیات، نظریه های استقرار، شواهد باستان شناسی