ارزیابی مدل aquacrop برای تخمین رشد و محصول لوبیا چشم بلبلی در منطقه باجگاه استان فارس

به منظور واسنجی مدل aquacrop برای شبیه سازی رشد و عملکرد لوبیا چشم بلبلی، در منطقه باجگاه استان فارس، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در بهار و تابستان سال 1391 در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. در این آزمایش 5 تیمار شامل: تیمار a بدون استرس (تیمار شاهد)، تیمار b استرس در مرحله رشد رویشی، تیمار c استرس در مرحله گل دهی، تیمار d استرس در مرحله غلاف دهی و تیمار e استرس در مرحله پر کردن غلاف در نظر گرفته شد، که در هر کدام از تیمارها در مرحله ذکر شده دو نوبت آبیاری در تیمار مدنظر حذف گردید. همچنین داده های مورد نیاز جهت اعتبار سنجی مدل aquacrop برای گیاه لوبیا چشم بلبلی در منطقه باجگاه استان فارس از پژوهش رضایی (1376) استخراج گردید. وزن کل ماده خشک (b)، وزن دانه (y) و وزن کاه (ys) حاصل از کشت سال 1391 در کرت های مختلف اندازه گیری شده و با استفاده از آزمون دانکن و به وسیله نرم افزار sas مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. مقایسه میانگین ها نشان داد که بین تمام تیمارها در سطح 5% اختلاف معنی داری وجود دارد و تنش آبی در مراحل مختلف رشد، بر کل ماده خشک تولیدی تاثیر گذارده است. نتایج نشان می دهد که به طور کلی تیمار آبیاری بدون تنش آبی بیشترین عملکرد دانه و ماده خشک، و تیمار تنش آبی در مرحله پر کردن غلاف کمترین میزان عملکرد را داشته است. نهایتا نتایج این پژوهش نشان می دهد که مدل برآورد خوبی از مقادیر رطوبت حجمی در طی فصل رشد دارد و به طور مناسبی می تواند مقادیر تبخیر-تعرق تجمعی را شبیه سازی کند. همچنین مدل تخمین خوبی از مقادیر ماده خشک در طی فصل رشد ارائه می نماید، علاوه بر این نتایج حاصل از شبیه سازی مدل از مقادیر عملکرد دانه و ماده خشک در روز برداشت محصول نشان دهنده تخمین خیلی خوب این مدل می باشد، البته مقادیر مناسب شاخص d و نیز شاخص nrmse بیان کننده این واقعیت می باشند. مقادیر شاخص های ذکر شده برای عملکرد دانه در سال اول به ترتیب برابر با 0/93 و 0/04 و در سال دوم برابر با 0/98 و 0/04 و در شبیه سازی ماده خشک به ترتیب برای سال اول 0/97 و 0/03 و سال دوم 0/95 و 0/04 به دست آمده است. همچنین نتایج آزمون f-test نشان دهنده این واقعیت است که بین مقادیر شبیه سازی شده و اندازه گیری شده عملکرد دانه و ماده خشک در هر دو سال زراعی اختلاف معنی داری وجود ندارد.