تحلیل توانمندی وب سایت ها در پرورش مهارت های سواد اطلاعاتی کودکان

مقدمه/ هدف: بهره گیری از مهارت های سواد اطلاعاتی افراد را در موقعیت های مختلف زندگی توانمند می سازد. آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی در کودکی به نهادینه شدن آن در ذهن کمک می کند. از سوی دیگر، وب به شکلی گسترده بر زندگی امروزی بشر چیره شده و توانسته افزون بر کارکردهای گوناگونی که دارد نقشی آموزشی را در محیط مدرسه و یا خانه برای کودکان بر عهده گیرد. به این ترتیب، انتظار می‎رود این بستر بتواند به پرورش مهارت‎های بنیادین سواد اطلاعاتی که لازمه زندگی موفق در این زمان است کمک نماید. هدف از انجام پژوهش جاری تحلیل توانمندی وب سایت ها در پرورش مهارت های سواد اطلاعاتی کودکان گروه سنی "ب" می باشد. روش: این پژوهش کاربردی، از روش آمیخته، تحلیل محتوا و پیمایش برای دستیابی به هدف‎های خود استفاده کرد. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته بود. به منظور ساخت این سیاهه نخست استانداردهای سواد اطلاعاتی برای دانش آموزان شامل nets-s , aasl , big6 تحلیل و هشت مهارت سواد اطلاعاتی به عنوان مفهوم‎های بنیادین انتخاب شد. سپس، پیشینه ها و رهنمودهای موجود برای طراحی وب سایت های کودکان تحلیل گردید. از ترکیب دستاورد این دو فاز ابزار نهایی شامل 54 مصداق ساخته شد. نمونه پژوهش در بخش وب سایت های انگلیسی، 10 وب سایت آموزشی انتخاب شده از سیاهه "بهترین وب سایت ها برای کودکان " را دربرداشت که به روش هدفمند و سپس تصادفی نظام‎‎مند انتخاب گردید. در بخش دیگر نیز 10 وب سایت آموزشی که سه صفحه اول آن فارسی بود و کل جامعه پژوهش را تشکیل می داد در نظر گرفته شد. یافته ها/ نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که وب سایت های مورد بررسی در بسترسازی برای پرورش 8 مهارت سواد اطلاعاتی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. نتایج آزمون تی مستقل در مورد فرضیه نخست نشان داد که بین میزان حضور انواع مصداق های شناسایی شده مهارت های سواد اطلاعاتی در وب سایت های فارسی و انگلیسی تفاوت وجود دارد. آزمون فریدمن نیز در مورد فرضیه دوم نشان داد بین الویت میزان حضور مصداق های شناسایی شده مهارت های سواد اطلاعاتی در وب سایت های بررسی شده تفاوت وجود دارد. اصالت: دستاوردهای پژوهش حاضر سیاهه ارزیابی وب سایت های مناسب برای کودکان و جدول رتبه بندی وب سایت های آموزشی فارسی و انگلیسی بر پایه مهارت های سواد اطلاعاتی می باشد. این مطالعه پیشنهادهایی برای کتابداران و طراحان وب سایت‎ها برای تبدیل آن به بستری برای پرورش مهارت‎های سواد اطلاعاتی نیز در بر دارد.