بررسی ارزش تغذیه ای ضایعات قارچ خوراکی در تغذیه دام

قارچ خوراکی در حدود 700 سال قبل ازمیلاد در حومه پاریس بوسیله یک باغبان ناشناس فرانسوی شناخته شد و در سال1910 در ایالات متحده آمریکا سالن های استاندارد پرورش قارچ ساخته شد. طی مراحل پرورش قارچ به ازای هر یک تن قارچ دو تن کمپوست باقی می¬ماند. این کمپوست بدلیل ارزش تغذیه¬ای پتانسیل استفاده در تغذیه دام را دارد. در تحقیق حاضر آنالیز شیمیایی مراحل مختلف کمپوست (ابتدای کشت، بعد از خاکدهی، هوادهی، حین برداشت و پس از برداشت) به روش (aoac و ون سست) و اندازه گیری غلظت کل اسیدهای چرب فرار، انداره¬گیری حجم گاز تولید شده و برخی پارامترها به روش آزمون تولید گاز صورت گرفت. کمپوست قارچ مورد استفاده در این آزمایش از مزرعه پرورش قارچ واقع در استان همدان تهیه شد. در کلیه روش¬های آزمایشگاهی شیرابه شکمبه از سه رأس گوسفند نر نژاد مهربان تهیه شد. طرح آزمایشی مورد استفاده جهت برآورد ترکیب شیمیایی نمونه مورد مطالعه، ارزش غذایی نمونه خوراک و داده¬های مربوط به میزان تولید گاز طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار برای هر تیمار بود. تیمارها شامل پنج مرحله: ابتدای کشت، بعد از خاکدهی، هوادهی، حین برداشت و پس از برداشت بود. در نتایج مربوط به آنالیز شیمیایی، پروتئین خام (cp)، چربی خام (ee)، ماده خشک (dm)، الیاف نامحلول در شوینده خنثی(ndf)، خاکستر خام (ash) محاسبه شد. مقدار پروتئین خام در تیمار حین برداشت از همه بیشتر بود، اما تفاوت معنی¬داری نشان نداد. میزان الیاف نامحلول در شوینده خنثی با پیشرفت مراحل کشت قارچ کاهش پیدا نمود. فراسنجه¬های چربی خام ، ماده خشک، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، خاکستر خام دارای تفاوت (p<0/05) معنی داری با دو بخش دیگر داشت. از بین فراسنجه¬های اسیدهای چرب کوتاه زنجیره (scfa)، قابلیت هضم ماده آلی (omd درصد ماده خشک)، ماده آلی (om)، انرژی قابل متابولیسم (me مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک) محاسبه و تنها ماده آلی دارای تفاوت معنی¬داری در بین تیمارها بود. پتانسیل تولید گاز a (میلی¬لیتر بر گرم ماده آلی)، زمانی که نصف a تولید شده b(ساعت) و درجه سیگموئیدی منحنی تولید گاز (s) با آزمون تولید گاز محاسبه گردید و تفاوت معنی¬داری در بین تیمارها مشاهده نشد. حجم گاز تولیدی دارای تفاوت معنی¬دار بود (p<0/05). میزان قابلیت هضم ظاهری ماده خشک آزمایشگاهی (گرم بر کیلوگرم ماده خشک) و قابلیت هضم واقعی ماده آلی آزمایشگاهی (گرم بر کیلوگرم ماده آلی) نشان دهنده تفاوت معنی دار در aivdmd است. با توجه به میزان پروتئین و انرژی قابل متابولیسم کمپوست قارچ می¬توان از آن در تغذیه دام استفاده نمود.