موانع اجتماعی – سیاسی شکل گیری احزاب در تاریخ معاصر ایران (از انقلاب مشروطه تا قبل از انقلاب اسلامی سال 1357)

پایان نامه
چکیده

چکیده: احزاب به عنوان پیش شرط دموکراسی و حلقه پیوند جامعه مدنی با حکومت، یکی از مهم ترین نهاد های دنیای مدرن هستند. وجود یا عدم وجود این احزاب، تاثیر آن ها در جامعه و الگوی رفتارشان، یکی از شاخصه های توسعه یافتگی در جهان است. بررسی ها نشان می دهد که احزاب در ایران، در هر یک از دوره های تاریخی، با موانعی در جهت شکل گیری و پایداری روبرو بوده اند. بسیاری از موانعی که بر سر راه پیدایی و پایداری احزاب سیاسی در ایران وجود داشته است، موانعی ساختاری و اجتماعی بوده و تا کنون در پژوهش ها کمتر به این موانع ساختاری توجه شده است. این پایان نامه ضمن بررسی این موانع ساختاری، می کوشد به این سوال پاسخ دهد که چه چیز باعث شد، حتی در دوره هایی که از لحاظ سیاسی، امکان رشد احزاب وجود داشته است، احزاب موجود دچار فروپاشی شوند؟ برای بررسی این موضوع نهاد خانواده را به عنوان نخستین واحد تشکیل دهنده جامعه و همین طور تاثیر اقلیم طبیعی ایران بر شکل گیری و بازتولید اقتدار و سیستم عمودی توزیع قدرت درجامعه را مورد توجه قرار داده ایم. از این روی که چنین تبیین هایی با مطالعه در بستر تاریخی خود امکان پذیرند، در این پژوهش از روش تطبیقی- تاریخی سود جسته ایم. بررسی های ما نشان داد که حتی در دوره هایی که فضای سیاسی موجود به نسبت باز تر بود، فرهنگ پدر سالاری موجود در جامعه اجازه رشد احزاب را نداده و سبب ساز فروپاشی آن ها شد. کلید واژه: احزاب سیاسی، ساختار اجتماعی، ساختار سیاسی

منابع مشابه

تحلیل تغییرات نظم اجتماعی ایران از انقلاب مشروطه (1285) تا انقلاب اسلامی (1357)

هدف اصلی این مقاله، مطالعه نوع نظم اجتماعی حاکم بر ایران بین دو انقلاب (1357-1285) است. نظم اجتماعی به دو نوع دسترسی باز و دسترسی محدود تقسیم می‌شود و خود دسترسی محدود (یا وضعیت طبیعی) به سه نوع شکننده، پایه و بالغ تقسیم می‌شود. ایران از انقلاب مشروطه تا کودتای 1299، گرفتار وضعیت طبیعی شکننده بوده و از این کودتا تا تغییر رژیم سیاسی (1305) از قاجاریه به پهلوی در حال گذار از وضعیت طبیعی شکنند...

متن کامل

زمینه ها و موانع اجتماعی شکل گیری و گسترش جامعه مدنی در ایران از انقلاب مشروطه تا سال 1390 ه.ش.

   انقلاب مشروطیت و رویدادهای آن، سرآغاز تاریخ نوین ایران است. در فاصله سال های میان این رویداد تا سال 1390، جامعه ما از هر لحاظ دگرگون گشته است. این دگرگونی عمیق اجتماعی آثاری تناقض گون در جامعه برای دستیابی به جامعه مدنی به بار آورده است. از یک سو، زمینه های لازم برای شکل گیری جامعه مدنی را فراهم آورده؛ از سویی دیگر، موانع رشد آنرا افزون تر نموده است. در این دوره تاریخی، قوه محرکه اصلی دگرگو...

متن کامل

کارکردهای سیاسی «نهاد مرجعیت» از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی

در نبود احزاب سیاسی کارآمد در جامعه ایرانی در سال‌های بین انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی، نهاد مرجعیت با توجه به خاستگاه مذهبی و پایگاه اجتماعی‌ خود در جامعه توانست برخی از کارکردهای احزاب سیاسی را در جامعه برعهده گیرد. هرچند کارکردهای سیاسی نهاد مرجعیت در ایران، برخاسته از خاستگاه مذهبی آن است؛ اما به‌خودی‌خود وجهی بارز از فعالیت‌های این نهاد است. سازوکارهای اعمال قدرت در نهاد مرجعیت با نهادها...

متن کامل

تاریخ غایب زنان نقاش ایران مطالعه جامعه شناختی زنان نقاش؛ از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی

مطالعه تاریخ هنرهای تجسمی کشور ایران نشان از ناگفته‌هایی دارد که زنان هنرمند در آن از سهم بسیار کمی برخوردارند. در واقع مطرح کردن این پرسش تاریخی توسط لیندا ناکلین که «چرا هیچ هنرمند زن مهمی در تاریخ وجود نداشته است؟» چالشی را ایجاد می‌کند که می‌توان در پی آن بدون در نظر گرفتن جغرافیای خاص به این مهم پرداخت. هدف از این مقاله بررسی حضور زنان نقاش و زیبایی‌شناسی جنسیتی نقاشی آنها در فاصله دو انقل...

متن کامل

زمینه ها و موانع اجتماعی شکل گیری و گسترش جامعه مدنی در ایران از انقلاب مشروطه تا سال ۱۳۹۰ ه.ش.

انقلاب مشروطیت و رویدادهای آن، سرآغاز تاریخ نوین ایران است. در فاصله سال های میان این رویداد تا سال 1390، جامعه ما از هر لحاظ دگرگون گشته است. این دگرگونی عمیق اجتماعی آثاری تناقض گون در جامعه برای دستیابی به جامعه مدنی به بار آورده است. از یک سو، زمینه های لازم برای شکل گیری جامعه مدنی را فراهم آورده؛ از سویی دیگر، موانع رشد آنرا افزون تر نموده است. در این دوره تاریخی، قوه محرکه اصلی دگرگونی ه...

متن کامل

بررسی تحول «ساختار» و «شکل» غزل از انقلاب مشروطه تا پس از انقلاب اسلامی

غزل در عهد مشروطه مانند سایر قالب­های شعری دست­مایة بیان تغزلِ آمیخته با آرمان­های ملی و میهنی شد. برخی از شاعران که مبارزان راه آزادی و مشروطه­خواه بودند، این قالب را با شعارهای ادبیات کارگری و مسائل اجتماعی درآمیختند تا بدین وسیله تغییراتی در «وحدت موضوعی» غزل به وجود آمد؛ برای نمونه غزل فرخی یزدی به همین دلیل، گاه ساختی گسیخته دارد. غزل پس از «افسانه»­ نیمایوشیج، در جریان­های «غزل میانه» و «غ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023