دستکاری در ترجمه ادبیات کودک: مطالعه تطبیقی سه ترجمه فارسی از رمان آنی در گرین گیبلز

مطالعه¬ی حاضر قصد بررسی این موضوع را دارد که مترجمان فارسی¬زبان چگونه و از چه راه¬هایی متن¬های ادبیات کودک را دستکاری کرده و تغییر می¬دهند. به این منظور، محقق انگاره ارائه شده توسط لمبرت و ون گورپ (1985) را برگزیده که برای مقایسه¬ی متن¬های مبدا و مقصد و توصیف روابط بین آن¬ها مورد استفاده قرار می¬گیرد. این انگاره متشکل از چهار قسمت داده¬های مقدماتی، داده¬های سطح فراجمله و داده¬های سطح جمله و اطلاعات بافت سیستمی می باشد. محقق این انگاره را بر ترجمه¬ی ادبیات کودک اعمال و توصیفی از اینکه چگونه مترجمان متن را در طی ترجمه دستکاری کرده¬اند، ارائه می¬دهد. بدین منظور دو قسمت ابتدایی این انگاره، داده¬های مقدماتی و داده¬های سطح فراجمله، در نظر گرفته شده و بر سه ترجمه موجود از رمان آنی در گرین گیبلز اعمال گردیده است. نتایج نشان داد در مقایسه با متن اصلی در قسمت-هایی از ترجمه¬های فارسی موجود از آنی در گرین گیبلز، توسط حفاظی، مدرس و قدیانی، تغییراتی اعمال شده است. مترجمان در ترجمه¬ی عنوان رمان، عنوان فصل¬ها و نحوه¬ی نقطه¬گذاری تغییراتی ایجاد کرده و متن¬هایی را به صورت پاورقی و یا مقدمه افزوده¬اند و حتی در ترجمه¬ی ارائه شده توسط حفاظی قسمتهایی از رمان حذف شده¬ است. این دستکاری¬ها، خواه با مطالعه¬ی ترجمه به تنهایی قابل تشخیص باشند و خواه در مقایسه با متن اصلی، موجب بیشتر مرئی شدن مترجمان در ترجمه¬هایشان شده است.