معاد جسمانی از دیدگاه غیاث الدین منصور دشتکی و ملاصدرا
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مطهری - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
- نویسنده معصومه اسماعیلی
- استاد راهنما منیره پلنگی سید مصطفی محقق داماد
- سال انتشار 1392
چکیده
در قرن دهم هجری در زمینه ی بحث عقلی از معاد جسمانی نخستین قدم از سوی «غیاث الدین منصور دشتکی شیرازی» در مکتب فلسفی شیراز برداشته شد. وی با تألیف کتاب حجّه الکلام نظریه ای بدیع در این مسأله ارائه کرد. صدرالمتالّهین که به این کتاب دسترسی داشت، نظریه ی ابتکاری غیاث الدین منصور را در این مسأله مورد مناقشه قرار داد و اشکال تناسخ را بر آن وارد دانست. وی با تمسّک به مبانی ابتکاری اش در حکمت متعالیه، برهانی فلسفی بر اثبات معاد جسمانی اقامه نمود و بسیاری از مطالب و عبارات دشتکی را بدون ذکر نامی از او عیناً در کتب خویش آورد. همین امر موجب شد تا منتقدین ملّاصدرا همچون «ضیاءالدین درّی اصفهانی» به ایشان نسبت انتحال و سرقت علمی داده و وصف بدیع بودن را از نظریه ی صدرالمتالّهین بستانند. بنابراین، پاسخ به این پرسش که «آیا نظریه ی معاد جسمانی ملّاصدرا همان گونه که از ضیاءالدین درّی اصفهانی نقل شده است، رونوشتی از آراء غیاث الدین منصور دشتکی می باشد؟ یا اینکه با فرض تأثر ملّاصدرا از دشتکی، نظریه ای ابداعی است؟» انگیزه ی اصلی تألیف این رساله گردید. پژوهش و دقّت نظر در مبانی نظری دشتکی و ملّاصدرا برای اثبات معاد جسمانی نشان داد که نقل بخش اعظم کتاب حجّه الکلام توسط صدرالمتالّهین، بدون ذکر نامی از کتاب مزبور هرگز به معنای اخذ نظریه ی غیاث الدین منصور و انتحال آن به خود نمی باشد، زیرا این دو حکیم در مسأله ی معاد جسمانی با هم اختلاف مبنایی و جوهری داشته و بر اساس مبانی متفاوت در عین استفاده از عبارات مشابه، به نتایج مختلفی دست یافته اند. به اجمال می توان گفت ملّاصدرا در طرح نظریات فلسفی خود همچون اصالت وجود، حرکت جوهری، ترکیب اتّحادی نفس و بدن، حدوث جسمانی نفس و تجرّد قوّه ی خیال وام دار آراء دشتکی ها بوده است و می توان منشأ و ظهور ابتدایی مبانی خاصّ ملّاصدرا را در آثار غیاث الدین منصور یافت.
منابع مشابه
معاد جسمانی و روحانی در تفکر غیاث الدین منصور دشتکی
غیاث الدین منصور دشتکی به عنوان یکی از پایه گذاران مکتب شیراز، نخستین کوشش عقلانی برای اثبات معاد جسمانی را انجام داده است. از این رو، پژوهش حاضر علاوه بر تبیین تأثیرپذیری وی از فیلسوفان متقدم بر خود، بیشترین توجه را به نظریه معاد جسمانی دشتکی معطوف داشته است. او معاد جسمانی را اعاده بدن دنیوی عنصری در سرای آخرت خوانده و این نظر را مطابق قرآن و روایات و از ضروریات دین اسلام می داند. در این ...
15 صفحه اولغیاث الدین منصور دشتکی و رسالهی طبی «معالم الشفاء» او
Giasaddin Mansour Dashtaki Shirazi was a prominent scholar and philosopher in the post-Islamic Iran. Among the fields he was proficient and knowledgeable in, the least attention has been paid to him as an influential figure in medicine, and this has in turn led to his expertise in other sciences to be neglected as well. Among Dashtaki’s works two are on medicine, and there are also historic acc...
متن کاملمعاد جسمانی از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
مسئله معاد خصوصا معاد جسمانی در تفکرات فلسفی جایگاه ویژه ای داشته است، التزام بهعقل و نقل، حکما را به موضع گیری های مختلف سوق داده است . در این میان ابن سینا و ملاصدراجایگاه ویژه ای دارند، در این مقاله تقابل ظاهری میان این دو فیلسوف به بوته نقد گذاشته شده وقرابت تفکر آن دو به تصویر کشیده شده است.
متن کاملالسفیر فی الهیئةِ غیاث الدین منصور دشتکی: خلاصهای از هیئت بطلمیوسی و اشکالات آن در عهد صفوی
رسالۀ السفیر فی الهیئة از جمله رسالههای مختصر هیئت است که غیاثالدین منصور دشتکی، دانشمند بزرگ دورۀ صفوی، آن را در سال 906ق تألیف کرده است. بررسی آن از چند منظر اهمیت دارد: اول، این رساله از جمله آخرین کتابهایی است که در ادامۀ سنت هیئتنگاری در دورۀ اسلامی نوشته شده است. دوم، این رساله در دورهای تألیف شده که ازآن به دورۀ افول علم اسلامی تعبیر میشود. سوم، در این کتاب، بر خلاف رویۀ کتابهای م...
متن کاملمحاکمه بین جلال الدین دوانی و غیاث الدین منصور دشتکی در شرح هیاکل النور سهروردی
چکیده: به گواه مورّخان فلسفه اسلامی، مکتب فکری شیراز، دوره ای از تاریخ فلسفه اسلامی به شمار می رود که در خلال آن، آثار و آراء فیلسوفان، عرفا و حکمای ادوار گذشته بازخوانی شده، در حوزه تفسیر و تحشیه مورد بررسی قرار می گیرند. از جمله بررسی های موفّق از این نوع، یکی شرحی است که محقّق دوانی، بر رساله «هیاکل النّور» شیخ اشراق می نویسد و دیگری، شرح غیاث الدین دشتکی، بر این رساله که به منظور جرح و نقد شرح...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مطهری - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023