طراحی کتابخانه مرکزی اصفهان با رویکرد جامعه پذیری

میل به دانستن، پیشرفت و نیاز به تعالی در انسان، شاخه های گوناگون علم را پدید آورد و نوشتن، ماندگارترین راه برای انتقال آموخته ها به دیگران شد. جوامع انسانی از خلال ارتباط و تعامل افراد برای ارضاء میل به یادگیری و میل به یاد دادن شکل گرفته اند. فرهنگ از دل ارتباطات انسانی شکل گرفته و ارتباط علمی بیشتر افراد یک جامعه به عنوان شاخصه ای فرهنگی و نشانی از جامعه پویا قلمداد می گردد. نیاز فطری به دانستن و لزوم یادگیری، ابزار گوناگونی در طول تاریخ تجربه کرده است. روزگاری دانش بر پاپیروس نقش می بست، زمانی بر کاغذ و درکتاب و امروزه بر پالس های صفر و یکی. کتاب از دیرباز تاکنون به عنوان ابزار اصلی انتقال دانش مطرح بوده و کتابخانه به عنوان فضایی برای پاسداشت و نگهداری از اندوخته ها و دستاوردهای بشر. لذا بنای کتابخانه همیشه یادآور و نماینده میل فطری انسان برای تعالی و آگاهی بوده است. کتابخانه ها همواره در طول تاریخ نماینده و شناساننده رشد فرهنگی یک جامعه بوده اند. در رساله حاضر، پس از تشریح و بیان مساله به دلایل و ضرروت طرح بنای کتابخانه ای امروزین در شهر علم دوست اصفهان پرداخته شده است. با مطالعه تاریخچه کتابخانه در ادامه به نقش حیاتی و ویژه آن در شکل دادن فرهنگ جوامع انسانی در طول تاریخ پی می بریم. پس از آن به مطالعه استانداردها، فضاها و ویژگی های کلی معماری کتابخانه ها جهت طراحی بهینه فضا پرداخته شده است. معماری بدون مردم و فضا بدون حضور انسان شکل نمی گیرد. در فصل چهارم به بررسی ادبیات موضوع جامعه پذیری و عوامل موثر در جذب و ماندگاری انسان در فضا پرداخته می شود. برای این منظور ابتدا عناصر مهم در ارتباط انسان با فضا بررسی شده و عوامل روانی موثر در درک فضا مانند خلوت جویی، محرمیت، ازدحام طلبی، فضای شخصی و... استخراج شده است. پس از آن شاخصه هایی که در پاسخ مثبت به این عوامل دخیل اند مانند نفوذپذیری بصری و حرکتی، خاطره سازی، چگونگی ایجاد احساس تعلق به فضا، حس مکان، تصاویر ذهنی و... بررسی شده اند. در فصل بعدی این عوامل در نمونه های موردی کتابخانه های موفق در جهان سنجیده شده و راه کارهای معمارانه و پاسخ های فضایی ایشان به این عوامل آورده شده است. در ادامه در جداولی نمونه های موردی از منظر عوامل موثر در جامعه پذیری مقایسه تطبیقی شده اند و ترجمان معماری شاخصه های جامعه پذیری آورده شده است. برای طراحی کتابخانه در اصفهان به مطالعه تاریخ اصفهان، عناصر موثر محیطی ، جغرافیا و میزان جمعیت مخاطب در فصل ششم پرداخته شده است. در فصل هفتم از خلال استانداردهای مطالعه شده در فصل سوم، عناصر و عوامل موثر در جامعه پذیری در فصل چهارم، راهکارهای فضایی در پاسخ به این عوامل در فصل پنجم و مطالعات زمینه در فصل ششم به محاسبه و توضیح فضاهای طرح پیشنهادی پرداخته شده است. در فصل آخر، دیاگرام های طراحی به همراه مدارک و تصاویر طرح آورده شده است.