پتروژنز و پراکنش نهشته های آذرآواری جوان گسترش یافته در شرق آتشفشان دماوند

کوه آتشفشان دماوند با ارتفاع 5671 متر از سطح آب¬های آزاد بعنوان مرتفع¬ترین قله فلات ایران در میان رشته کوه البرز رخنمون یافته است. این استراتوولکان عظیم خفته از قرار گرفتن متناوب لایه¬های ضخیم تفرا و گدازه بر روی هم تشکیل شده است. در بررسی صحرایی واحدهای مختلف سنگی و گدازه های آتشفشانی منطقه در کنار رخساره های مختلف ولکانی کلاستیک (آذرآواری، اپی¬کلاستیک و اتوکلاستیک) مشاهده گردید و مطالعات پتروگرافی نیز تغییرات پیوسته ای از حضور کانی ها از جمله پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، بیوتیت و آلکالی فلدسپار در سنگ های منطقه را نشان می دهد. نهشته های آذرآواری ملار دارای خصوصیات نهشته های نوع پلینین تا ساب پلینین می باشند. از نظر طبقه بندی ژئوشیمیایی بیشتر نمونه های منطقه مورد مطالعه در محدوده های تراکی آندزیت وتراکی داسیت قرار می گیرند. نهشته های آذرآواری منطقه مورد مطالعه از یک ماگمای کالکوآلکالن پتاسیک در حال تحول به سری شوشونیتی حاصل شده اند. با توجه به روندهای ژئوشیمیایی داسیت ها و تراکی آندزیت ها، به نظر می رسد فرایند ترجیحی تشکیل ماگمای اسیدی مربوطه، حاصل از ذوب بخشی پوسته قاره ای در نتیجه تزریق ماگماهای پرحرارت بازیک به درون آن باشد. تراکی آندزیت ها نیز حاصل اختلاط ماگمای بازیک با ماگمای اسیدی حاصل از ذوب بخشی پوسته قاره ای می باشند. نمودارهای عنکبوتی عناصر نادر خاکی و نمودارهای عنکبوتی چند عنصری، یک غنی شدگی از خود نشان می دهند. این نمودارها نشانگر غنی شدگی از lree و lile نسبت به hfse و hree هستند که شاخص سنگ¬های کالکوآلکالن و مناطق فرورانش حاشیه قاره ای می¬باشند. جایگاه تکتونیکی این نهشته ها یک قوس آتشفشانی غنی شده قاره ای در ارتباط با فرورانش و یا تصادم قاره ای تعیین شده است و خصوصیات ماگمای قوس را نشان می دهد.