جایگاه شیطان از حضرت آدم تا پایان قرن هفتم هجری در عرفان اسلامی

پایان نامه
چکیده

شیطان از جمله موضوعاتی است که از دیرباز در حوزه های مختلف بشری مورد توجه بوده است. شناخت ساختار لغوی و معنایی شیطان با عناوین ابلیس، عزازیل به معنی خداوند است که با خلقت آدم(ع) دشمن او می شود خدا را سرکشی و نافرمانی می نماید و مبغوض و منفور درگاه الهی شده، از درگاه رانده می شود و مهلت می یابد تا «روز معلوم» زنده بماند و فرزندان آدم را فریب دهد و گمراه سازد. برخی مفسرین و به خصوص عرفا، تلقّی و قضاوت های متفاوت درباره ی ابلیس صورت داده اند. برخی او را ملعون و مطرود داشته اند و شایسته ی عقوبت و دلایلی نیز برای آن ذکر کرده اند و برخی دیگر او را عاشق صادق و مخلص نامیده اند. سپس این چهره را در قرآن و روایات و نهج البلاغه و سپس در آثار عرفانی عرفا از قرن اول تا آخر قرن هفتم نگاهی خواهیم انداخت که عده ای مثل قشیری، به دلایل سرکشی، طغیان، کبر و غرور، قیاس و خودخواهی، حسادت و کینه توزی و دشمنی با آدم (ع) و فرزندانش او را تخطئه و سرزنش می کنند و او را به عنوان موجود عصیان گر و سرکش رد می کنند. و بر عکس عارفانی چون حلاج، عین القضات همدانی به دلایل جبر و مشت ازلی، مظلومیت، دلدادگی، وحدت گرایی، معشوق پرستی که دارد به دفاع از او می پردازند

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی جایگاه صمت و خاموشی در عرفان اسلامی از ابتدا تا پایان قرن هفتم هجری

صمت و خاموشی ، بعنوان یکی از مبادی سلوک اخلاقی- عرفانی، در عرفان اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در قرآن و احادیث و کتب اخلاقی، به عنوان یک ارزش والا مطرح گردیده است. قابل ذکر است که اصطلاحات عرفانی از جمله"صمت" ریشه در قرآن کریم و روایات دارد. در سراسر قرآن، واژه ی"صمت" تنها یک بار و آن هم در سوره ی اعراف آیه 193 به کار رفته است. همچنین، روایات و احادیث زیادی در باب خاموشی و دوری از پر...

بررسی جایگاه مصاحبت و هم نشینی در عرفان اسلامی (بر اساس متون عرفانی قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم هجری)

عرفان اسلامی سرشار از تعالیم اخلاقی و الهی است که جدای از سیر و سلوک و رسیدن به هدف متعالی کمال، نوعی آیین نامة اخلاقی و رفتاری به شمار می رود که برنامة جامع و مؤثری در جهت اصلاح روابط اجتماعی و بهبود و تعالی روابط دوستانه ارائه می دهد و مصاحبت و هم نشینی را به فرصتی برای رسیدن به کمالات اخلاقی و انسانی تبدیل می کند. این مقاله با بررسی متون منثور عرفانی قرن پنجم تا قرن هفتم هجری، به تبیین جایگ...

متن کامل

بررسی جایگاه مصاحبت و هم نشینی در عرفان اسلامی (بر اساس متون عرفانی قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم هجری)

عرفان اسلامی سرشار از تعالیم اخلاقی و الهی است که جدای از سیر و سلوک و رسیدن به هدف متعالی کمال، نوعی آیین نامة اخلاقی و رفتاری به شمار می رود که برنامة جامع و مؤثری در جهت اصلاح روابط اجتماعی و بهبود و تعالی روابط دوستانه ارائه می دهد و مصاحبت و هم نشینی را به فرصتی برای رسیدن به کمالات اخلاقی و انسانی تبدیل می کند. این مقاله با بررسی متون منثور عرفانی قرن پنجم تا قرن هفتم هجری، به تبیین جایگ...

متن کامل

صبر و ورع در عرفان اسلامی تا پایان قرن هفتم

مقدمه پیروی از اندیشه دینی و آیین شریعت در اواخر قرن اول و دوم هجری، به ویژه آنگاه که با زهدورزی و ذکر دایم همراه می گردید، موجب شد که بعضی از مومنان بر اثر کنار رفتن حجاب های ظلمانی و تاریک نفس و تابیدن نور کشف و شهود، مفاهیم آیات قرآن را در ابعاد ژرف تر و عمیق تری دریابند. شرح و بیان مفصل این دریافت های روحانی، زمینه اوج گیری عرفان و تصوف اسلامی را فراهم آورد. بنابراین، قرآن کریم منبع فیّاض ...

15 صفحه اول

تاثیر اسرائیلیات بر چگونگی انعکاس قصۀ آفرینش آدم در متون منثور عرفانی فارسی (از قرن پنجم تا پایان قرن هفتم)

Misbah al-Ashari‛at is a book with mystical and ethical themes which has been attributed to Imam Ja‛far Sadiq. Although all chapters of the book begin with the phrase “(as) Imam Sadiq said” which primarily indicates that the book has been written by him, the correctness of such an attribution is criticized on various grounds including the content of the book and the available certif...

متن کامل

آداب خوراک در ادبیات عارفان و صوفیان ایران تا پایان قرن هفتم هجری

با ورود اسلام به ایران، بسیاری از ابعاد فرهنگی و تمدنی ایران دستخوش دگرگونی شد. یکی از این حوزه‌ها، قلمرو خوراک و آداب مربوط به آن بود که طی سده‌های دوم تا هفتم ق و همزمان با دوره تثبیت چیرگی اسلام بر زندگی ایرانیان در دوره‌ی خلافت عباسی، شکل فرجامین خود را پیدا کرد. این دگرگونیها از مسیرهای متفاوتی به متن جامعه ایرانی راه یافت. یکی از این مسیرها، عارفان و صوفیان عرفا و متصوفه بودند که بر پایه‌...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023