بررسی تنوع اکوتیپی گونه های بیش تجمع دهنده نیکل در جنس alyssum l.با استفاده از مارکرهای مولکولیirap

خانواده ی brassicaceae یکی از بزرگترین گروه های گیاهی گلدار است. این خانواده حدود 380 جنس با 3700 گونه را شامل می شود که انتشار عالم گیر دارند. خانواده brassicaceae در ایران دارای 120 جنس و تقریباً 358 گونه است. حدود 25% از همه ی بیش تجمع دهندگان شناخته شده و بیش از نیمی از کل گیاهان بیش تجمع دهنده ی نیکل جزء این خانواده محسوب می شوند. جنس alyssum از بخش odontarrhena دارای 18 گونه در ایران میباشد. با توجه به اینکه تاکسون های این بخش توانایی زیستن بر روی محیط های سرپنتاین را دارند و قادر به تجمع مقدار زیادی فلزات سنگین از جمله نیکل در بخش های هوایی شان می باشند، بررسی تنوع درون ژرم پلاسم آن همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در این مطالعه ارزیابی میزان تنوع درون و بین جمعیتی برخی گونه های این بخش در ایران بر پایه ی صفات ریخت شناسی، مولکولی و فیزیولوژیکی صورت پذیرفت. بررسی های ریخت شناسی نمونه های جمع آوری شده برای این مطالعه نشان دادکه گونه ها از یکدیگر متمایزند و تفاوت های ریختی قابل توجهی بین جمعیت های سرپنتاین و غیر سرپنتاین یک گونه وجود ندارد. صفات مربوط به اندام زایشی در مقایسه با صفات مربوط به اندام رویشی، صفات موثر و ثابت جهت تفکیک واحدهای گونه ای این بخش است و صفات رویشی کاربرد تاکسونومیک محدودی در این زمینه دارند. مطالعه ی ژنتیکی گونه ها با استفاده از نشانگر مولکولی irap انجام شد. نتایج حاصل از داده های مولکولی irap با استفاده از 6 آغازگر، سطح بالایی از پلی مورفیسم و تنوع ژنتیکی را بین گونه های این بخش در ایران نشان داد. در دندروگرام حاصل این داده ها و با توجه با ویژگی های فیزیولوژیک (مقدار نیکل در بافت برگی) جمعیتهای سرپنتاین و غیر سرپنتاین مربوط به هر یک از گونه ها به طور قابل ملاحظه ای از یکدیگر تفکیک شدند. گروه بندی هایی منطبق با پراکنش جغرافیایی در این گونه ها مشاهده شد که نشان دهنده ی ارتباط تنوع ژنتیکی با نواحی جغرافیایی می باشد. وجود تنوع ژنتیکی بالا بین جمعیت های سرپنتاین نشان می دهد که این جمعیت ها در ایران میتوانند به عنوان یک خزانه ی وراثتی مهم برای یافتن آلل های مفید جهت پاکسازی محیط های آلوده به فلزات سنگین مورد استفاده قرار گیرد.