تحلیل شناختی انتخاب همکرد در افعال مرکب فارسی

پایان نامه
چکیده

بسیاری از مفاهیم در فارسی توسط فعل مرکب بیان می شوند. افعال مرکب فارسی از تعداد نسبتاً محدودی فعل سبک یا همکرد به همراه تعداد بی شماری جزءغیرفعلی ساخته می شود. به این صورت که یک فعل سبک مانند «کردن» یا «زدن» می تواند با همراه شدن با تعداد بسیاری اسم یا صفت مفاهیم بسیاری را در قالب فعل مرکب پوشش دهد. فارسی زبانان بدون آنکه تمام افعال مرکب را در دایره واژگان خود حفظ کنند قادر به درک و تولید آنها هستند. این موضوع با توجه به زایایی و معناشناسی غیرترکیبی –که معنای یک ترکیب را جدا از معنای اجزای آن می داند- قابل توجیه است. فعل مرکب متشکل از یک جزءغیرفعلی و یک همکرد است. بر اساس پژوهش های پیشین ادعا شده است که فارسی زبانان معنی اصلی هر همکرد را معمولاً معنای سنگین آن تلقی می کنند. با در نظر گرفتن افعال مرکب ساخته شده با هر همکرد و بر اساس شباهت های میان هر دسته از این افعال جزایر معنایی هر همکرد قابل بررسی است. در این پژوهش نشان داده می شود که فارسی زبانان چگونه با تکیه بر جزایر معنایی هر همکرد که در ذهن دارند قادر به تولید و درک افعال مرکب جدید هستند. به عبارتی دیگر شناخت ذهنی گویشوران پدیده های جدید را بر اساس پدیده های موجود در زبان دسته بندی می نماید و نظام تفکر آنان در زبان نمود پیدا می کند. در بیان پدیده های نسبتاً جدیدی همچون استفاده از رایانه و اینترنت افعال مرکب بسیاری میان فارسی زبانان رایج و پذیرفته شده است، افعالی همچون «ایمیل کردن[email] »، «مسیج زدن[message]»، «ارور دادن[error]» و امثال آن. در این پژوهش می بینیم که انتخاب همکردهای فارسی برای بیان این مفاهیم طبق چه الگوی ذهنی ای صورت گرفته است. مقوله بندی موضوع دیگری در علوم شناختی است که بخشی از پژوهش حاضر به آن اختصاص دارد. انتخاب همکرد بر اساس تشابه مفهومی و یا ظاهری نیز می تواند در نتیجه مقوله بندی ذهنی گویشوران باشد، به این صورت که انتخاب همکرد برای بیان یک مفهوم تحت الشعاع مفاهیم مشابه قرار می گیرد.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی معنایی افعال مرکب اندام‏بنیاد در زبان فارسی: رویکردی شناختی

رویی شناختییی در دهة 1970 جوانه زد، شامل چندین نظرییی برخوردارند. معنی‏شناسانِ شناختی، همچون لیی و مفاهیم را ازطرییریِ طرح‏واره‏های تصورییر میین تجسم ذهنی در ساخت‏های زبانیی‏شود. با بررسییاد در زبان فارسیی نگرش دبیرمقدم (1384) گردآوری شده‏اند، چنین به نظر مییییری طرح‏واره‏های تصوری قابل تأیید است، و در واقع، می‏توان عامل اصلییری طرح‏واره‏های تصوری را «هستة معنایییی‏شناسی شناختی در توجیه معنایی تم...

متن کامل

تشکیل افعال مرکب فارسی از منظر دستور شناختی

نحوة تشکیل فعل مرکب فارسی تاکنون کمتر مورد توجه زبان شناسان قرار گرفته است. هدف این مقاله قرار دادن اجزای فعل مرکب در بافت هایی زبانی است که تصورشان به مثابة عامل انگیزش تشکیل فعل مرکب موجّه به نظر می رسد. به عقیدة نگارندگان، افعال مرکب را می توان به طور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فرایند انضمام دانست. در اینجا مفهوم موسّعی از انضمام مدّ نظر است که آن را باxi نشان می دهیم و در آن x شامل مقولات اسم، ...

متن کامل

تحلیل واژگانی افعال زبان فارسی

دستور زبان نویسان و پژوهشگران زبان و ادب فارسی تمام افعال این زبان را بی قاعده فرض نموده ومعتقدند که هر فعل در زبان فارسی دو ریشه یا ماده دارد : ریشه گذشته و ریشه حال .صیغه هایی که برگذشته دلالت دارند ‘از ریشه گذشته و صیغه هایی که بر حال و آینده دلالت دارند ‘از ریشه حال مشتق می شوند . مقاله حاضر‘کوششی است برای اثبات این امر که تعداد قابل توجهی از افعال زبان فارسی ‘ همانند افعال زبان انگلیسی با...

متن کامل

بررسی معنایی افعال مرکبِ اندام‏بنیاد در زبان فارسی: رویکردی شناختی

رویی شناختییی در دهة 1970 جوانه زد، شامل چندین نظرییی برخوردارند. معنی‏شناسانِ شناختی، همچون لیی و مفاهیم را ازطرییریِ طرح‏واره‏های تصورییر میین تجسم ذهنی در ساخت‏های زبانیی‏شود. با بررسییاد در زبان فارسیی نگرش دبیرمقدم (1384) گردآوری شده‏اند، چنین به‌نظر مییییری طرح‏واره‏های تصوری قابل تأیید است، و در واقع، می‏توان عامل اصلییری طرح‏واره‏های تصوری را «هستة معنایییی‏شناسی شناختی در توجیه معنایی تم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023