کارایی سه گونه از نماتدهای پاتوژن حشرات در کنترل بیولوژیک شب پره پشت الماسی plutella xylostella (l.) (lep.: plutellidae)

شب پره پشت الماسی یا بید کلم، plutella xylostella (l.) یکی از مهم ترین و مخرب ترین آفات کلم در دنیا است و در سال های اخیر خسارت بسیار زیادی به مزارع کلم ایران وارد کرده است. هدف از انجام این آزمایش ها بررسی و مقایسه کارایی نماتدهای h. bacteriophora و s. carpocapsae و s. feltiae در کنترل بیولوژیک شب پره پشت الماسی در دزهای مختلف در شرایط آزمایشگاهی بود. آزمایش ها در دمای 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی صورت گرفت. هر سه گونه نماتد روی لارو سن آخر پروانه ی موم خوار زنبور عسل، galleria mellonella l. پرورش یافتند. در طی این بررسی، واکنش لاروهای آفت در دمای 2±25 درجه سلسیوس با استفاده از غلظت¬های 0، 50، 100، 200، 400، 800، 1600 و 3200 لارو سن سوم (مرحله آلوده کننده) در هر میلی¬لیتر آب مقطر (ijs/ml)، در داخل پتری¬دیش¬های 9 سانتی¬متری حاوی کاغذ صافی آغشته به 1 میلی¬لیتر سوسپانسیون از هر¬گونه نماتد انجام گرفت. حداکثر مرگ ¬و ¬میر ایجاد شده توسط نماتدهای s. carpocapsae، h. bacteriophora و s. feltiae در دمای فوق 100% بود. نتایج تجزیه واریانس اثر سطوح ij و et بر درصد مرگ¬ و ¬میر لاروهای آفت در تیمارهای مختلف نشان داد که سطوح جمعیت نماتد و مدت زمان در معرض بودن و اثر متقابل ij در et، تاثیر معنی¬داری بر مرگ¬ و ¬میر داشتند. با افزایش سطوح جمعیت نماتد و همچنین زمان در معرض بودن تلفات لاروهای آفت نیز افزایش یافت. براساس تجزیه پروبیت، lc50 نماتد s. carpocapsae در سه دامنه زمانی 24، 48 و 72 ساعت به ترتیب 11/456، 23/120 و 92/45 ijs/ml گردید. lc50 نماتد h. bacteriophora در سه دامنه زمانی 24، 48 و 72 ساعت به ترتیب 57/1484، 97/544 و 67/242 ijs/ml محاسبه گردید. همچنین lc50 نماتد s. feltiae در سه دامنه زمانی 24، 48 و 72 ساعت به ترتیب 41/307، 96/70 و 86/28 ijs/ml محاسبه گردید. به این ترتیب گونه¬های s. feltiae و s. carpocapsae در مقایسه با گونه¬ی h. bacteriophora تاثیر بیشتری داشته و جهت بررسی¬های تکمیلی بعدی در شناسایی عوامل موثر کنترل زیستی آفت پیشنهاد می¬گردد.