اثر سه نوع بیوچار (ذغال زیستی) بر برخی خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک

بایوچار (ذغال زیستی) محصولی از تجزیه گرمایی و شیمیایی مواد آلی در غیاب اکسیژن است. کاربرد بایوچار در خاک سبب افزایش ph خاک، افزایش در ظرفیت تبادل کاتیونی و بهبود سایر خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک می¬شود. هدف از انجام این مطالعه تولید بایوچار به وسیله کوره¬ی پژوهشی و مطالعه تأثیر کاربرد بایوچار در خاک مورد مطالعه بود. برای این منظور کوره¬ی پژوهشی تولید بایوچار ساخته شد. در این پژوهش از سه بیومس کاه و کلش برنج، چوب و ضایعات کارخانه کاغذ سازی بایوچار تهیه شد. بایوچارها تحت شرایط پیرولیز کُند و در دمای ℃c 500 تولید شدند. یک نوع بایوچار نیز به وسیله کوره های سنتی ساخت ذغال فراهم گردید. نمونه خاک مورد استفاده پس از هوا خشک شدن از الک 2 میلیمتر عبور داده شد و به منظور اِعمال تیمارها، بایوچارها در سه سطح 10، 20 و gkg-1 30 بر خاک اعمال شدند و مراحل انکوباسیون در سه زمان 1، 3 و 6 ماه انجام گردید. آزمایشات در سه تکرار انجام شد . الگوی آماری مورد استفاده در این آزمایش، اسپیلیت پلات بر پایه طرح کاملاً تصادفی بود. نتایج نشان داد که کاربرد بایوچارها در خاک مورد استفاده باعث افزایش معنی¬دار ph ، هدایت الکتریکی، کاتیون های بازی تبادلی و محلول و درصد اشباع بازی نسبت به شاهد در اکثر تیمارها گردید. فسفر خاک در تیمارها پس از کاربرد بایوچارها با نتایج متفاوتی همراه بود و با گذشت زمان مقدار فسفر ابتدا کاهش و سپس افزایش یافت. کربن خاک پس از کاربرد بایوچارها با افزایش نسبت به شاهد همراه بود و مقدار آهن قابل جذب در تمامی تیمارها کاهش یافت. کاربرد تمام بایوچارها بر ظرفیت تبادل کاتیونی خاک اثر مثبت داشت و باعث افزایش در تمامی تیمارها به صورت معنی¬دار گردید. در بررسی پارامترهای فیزیکی مشاهده شد کاربرد تمام بایوچارها در خاک باعث کاهش در جرم مخصوص ظاهری خاک و میانگین وزنی قطر خاکدانه (mwd) شد و همچنین ظرفیت رطوبت مزرعه خاک در تمامی تیمارها به جز سطح 3 درصد بایوچار کاه و کلش در ماه سوم با کاهش نسبت به شاهد همراه بودند.