شکاف اقتصادی بین جمهوری ها و تاثبر آن بر فروپاشی شوروی 1956 – 1991

سقوط اتحاد جماهیر شوروی و امپراتوری سیاسی و اقتصادی اش واقعه ای بسیار تاریخی، غیره منتظره، سریع و به لحاظ اقتصادی زیان بار بود. پس از گذشت بیش از دو دهه هنوز محققان بسیاری، چگونگی فروپاشی شوروی را مورد بحث قرار می دهند. هدف این پژوهش بررسی ریشه ها و دلایل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از زمان نیکیتا خروشچف با تاکید بر نقش محوری اقتصاد بوده است. نتایج بررسی ها نشان میدهد، تنگناهای اقتصادی و بن بست مالی شوروی از دوران نیکتا خروشچف عامل اصلی اعلان پروستریکا و گلاسنوست از طرف گورباچف و نهایتا فروپاشی شوروی بوده است. در واقع بنیان های ضعیف سوسیالیست که اتحاد جماهیر شوروی آنرا اتخاذ کرده بود، منجر به این فروپاشی شد. الگوی اقتصادی مورد استفاده در شوروی تمرکزگرایی را تقویت کرد که این تمرکزگرایی مقادیر زیادی ناکارایی و زیان های اقتصادی را به همراه داشت. عوامل خارجی و شوک های اقتصادی نیز مانعی برای تخصیص بهینه منابع در شوروی شدند. جنگ سرد بزرگترین شوک خارجی به اقتصاد شوروی بود که با افزایش هزینه های دفاعی و نظامی این کشور، منجر به سقوط اقتصاد داخلی شوروی شد. در این مطالعه تلاش میشود تا نشان داده شود که گسترش جنگ سرد تا چه اندازه بر اقتصاد شوروی در بلندمدت اثرگذار بوده است و چگونه مبانی نظری سوسیالیست در مواجه با این شوک ها، شکست خورده است. اصلاحات اقتصادی گورباچف نیز با تئوری های اقتصادی مارکسیست- لنینیست ناسازگار بود.