تحلیل رابطه تعامل آموزشی و ماندگاری دانشجویان آموزش الکترونیکی

در حالیکه نرخ ماندگاری برای آموزش های برخط بسته به موسسه آموزشی ارائه دهنده آنها از یک ناپایداری برخوردار است، بطوریکه کر (2000) آنرا بین 50 تا 80 درصد و فریدنبرگ (2007) آنرا 79 درصد اعلام کرده اند، اما نتایج این تحقیق حکایت از نرخ ماندگاری 80/8 درصد در بین ده رشته الکترونیکی سه دانشگاه کشور دارد. پژوهشی توصیفی-تحلیلی و به روش همبستگی انجام گرفت تا رابطه میان ماندگاری با: الف) فراوانی تعامل آموزشی، ب) روشهای همزمان (گفتگوی برخط) و ناهمزمان (تالار مباحثه و ارسال پیام الکترونیکی) برقراری ارتباط الکترونیکی و ج) نگرش دانشجویان نسبت به تعامل برخط و نسبت به تجربه رشته برخط مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، در این پژوهش موانع ماندگاری دانشجویان در آموزش الکترونیکی به تفکیک موانع محیطی، موانع مربوط به یادگیرنده و موانع مربوط به سازمان یاددهنده شناسایی شده و رابطه آنها با ماندگاری مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5287 دانشجوی دوره کارشناسی آموزش الکترونیکی در سه دانشگاه کشور از سال 1389 تا 1391 بود که 744 نفر از آنها با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش دو پرسشنامه دانشجویان ماندگار در تحصیل و ناماندگاران بود که توسط محقق ساخته شد. پایایی یا قابلیت اعتماد دو پرسشنامه با استفاده از روش برآورد ضریب آلفای کرونباخ و توسط نرم افزارspss نسخه 18 محاسبه شد که به ترتیب برابر 0/79و 0/82بود و نشان دهنده پایایی مطلوب برای این ابزارها است. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی (از جمله تحلیل واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون مربع کای، آزمون v کرامر و رگرسیون لجستیک) استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد میان فراوانی تعامل آموزشی و ماندگاری دانشجویان الکترونیکی رابطه وجود دارد. بعلاوه، مشاهده شد که بین استفاده استاد از دو روش تالار مباحثه و ارسال پیام الکترونیکی با استفاده دانشجویان از این دو روش رابطه وجود دارد و در 40% از رشته های برخط روش اصلی تعامل استاد و روش اصلی تعامل دانشجو یکسان و به طور مشخص ترکیبی از گفتگوی برخط و ارسال پیام الکترونیکی بوده است. همچنین وجود رابطه معنی دار میان نگرش دانشجویان نسبت به رشته برخط و نسبت به تعامل برخط با ماندگاری آنان در آموزش الکترونیکی مشاهده شد. از جمله یافته های دیگر تحقیق، شناسایی رابطه برخی متغییرهای مداخله گر همچون جنسیت، تاهل، نقش فرد در زندگی و... با ماندگاری بود. این نتایج تاکیدی است بر اینکه موسسات آموزشی الکترونیکی می توانند با فراهم کردن زمینه های افزایش تعامل الکترونیکی میان دانشجو با استاد و با دیگر دانشجویان، میزان ماندگاری آنان در مسیر آموزش را افزایش دهند.