اندازه گیری سطح پایداری توسعه در مدیریت زنجیره تامین

زمینه: مدیریت زنجیره تامین پایدار ، یکپارچه کننده مدیریت زنجیره تامین با الزامات زیست محیطی در تمام مراحل طراحی محصول، انتخاب و تامین مواد اولیه، تولید و ساخت، فرآیندهای توزیع وانتقال ، تحویل به مشتری و بالاخره پس از مصرف، مدیریت بازیافت و مصرف مجدد به منظور بیشینه کردن میزان بهره وری مصرف انرژی و منابع همراه با بهبود عملکرد کل زنجیره تامین است هدف:در این پژوهش هدف این بوده است که با شناسایی مهمترین معیارهاو شاخص های مدیریت زنجیره تامین پایدار و ارائه مدلی برای ارزیابی و اندازه گیری آن به منظور تسهیل اجرای توسعه پایدار در صنایع گوناگون گامی برداشته شود. روش شناسی: بدین منظور ابتدا با کمک ادبیات پژوهشی و به کمک چک لیست تحت نظرخبرگان مدلی مفهومی برای اندازه گیری توسعه پایدار ارائه داده شده است و سپس با تحلیل عاملی تاییدی که یکی از روشهای معادلات ساختاری است، با نرم افزار smartpls مدل تایید شده است. در نهایت پرسش نامه ای که براساس ماتریس مقایسات زوجی طراحی شده است در اختیار 10 نفرازخبرگان قرار گرفته است که با کمک آن میزان پایداری توسعه در هر یک از ابعاد و زیر معیارهای مدیریت زنجیره تامین صنایع غذایی بوشهر بررسی شده است.. یافته ها: یافته های پژوهش مدل مفهومی ارائه شده را تایید نمودند و نشان دادند مدل در چهار بعد تحت نام های اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی- انسانی و مدیریت و توسعه خلاصه شده است. بعد زیست محیطی بیشترین میزان تاثیر را در بهبود توسعه پایدار صنایع غذایی بوشهر داراست و ابعاد اجتماعی- انسانی ، مدیریت و توسعه و اقتصادی به ترتیب در رتبه دوم تا چهارم قرار گرفته اند. نتیجه گیری: اولویت نسبی که به ابعاد مختلف توسعه پایدار داده می شود در هر کشور، جامعه، فرهنگ و حتی در هر موقعیت و در طول زمان، متفاوت است. به همین دلیل درحالی که توسعه پایدار یک چالش جهانی است، راهکارهای عملی فقط می تواند به صورت ملی، محلی و بومی تعریف شود. رویکردهای توسعه پایدار انعکاسی از تنوع چالشهای اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و مدیریتی است که کشورهای مختلف با آن مواجه‎اند و تفسیرهای متعدد و مختلف از توسعه پایدار از ارزشها و علائق مختلف در جوامع مختلف مشتق می شود. نتایج دیدگاه سنجی خبرگان صنایع غذایی در زمینه وضعیت شاخص های توسعه پایدار در این زنجیره تامین نشان داد که بیشترین اقدامات در جهت پایداری توسعه دربعد زیست محیطی بوده است و شرکت های مختلف موجود درصنایع غذایی تمام تلاششان این است که آلاینده های زیستی را در طول فرآیند زنجیره تامین به سمت پایداری پیش ببرند تا از این طریق به توسعه پایدار جهانی بپیوندند. اما باید توجه داشت که زمانی یک کشور به توسعه پایدار دست می یابد که به همه ابعاد به طور هماهنگ توجه کند چرا که توجه بیش از حد به یک بخش و عدم توجه به ابعاد دیگر نه تنها توسعه پایدار را شامل نمی شود بلکه موجبات توسعه نیافتگی را هم فراهم می کند.