بررسی اثرات دارویی ضد انگلی گیاه آرتمیزیا تورانیکا(فلور بومی ایران) علیه توکسوپلاسموزیس حاد در مدل حیوانی

توکسوپلاسموزیس از عفونت های انگلی انسان و دیگر حیوانات خونگرم می باشد. این بیماری به طور عمده در انسان های سالم بدون علامت است ولی در افراد با نقص سیستم ایمنی مانند مبتلایان به ایدز و یا در دوران بارداری با توجه به انتقال این بیماری از مادر به جنین از اهمیت بالایی بر خوردار است. زیرا در جنین ممکن است موجب عوارضی چون کوریورتینیت یا هیروسفالی گردد.داروهای درمان کننده این بیماری معمولا به صورت ترکیبب سینرژیستیک از پریمتامین و سولفادیازین می باشد که علاوه بر عوارض بالا، متاسفانه قادر به درمان کامل بیماری نبوده و عمدتا فرم بیماری را از فرم حاد به مزمن تبدیل می نماید. به این دلیل یافتن ترکیبی که به طور قویتری بتواند بیماری را مهار کند و عوارض کمی داشته باشد (زیرا مبتلایان به نقص ایمنی باید دارو را در تمام عمر دریافت کنند)ضرورت به نظر می رسد.گیاه آرتمیزیا از گذشته به عنوان داروی ضد انگل به کار می رفته و امروزه نیز درمان کمکی در درمان مالاریا به شمار می رود.عامل بیماری مالاریا پلاسمودیوم است که مانند توکسوپلاسما از رده اپی کمپلکسا استت و بنابر این انتظار می رود آرتمیزیا بتواند تاثیرات ضد توکسوپلاسما نیز از خود نشان دهد. به همین منظور از گیاه آرتمیزیا تورانیکا که فلور بومی ایران بوده ودر مناطق اطراف خراسان رشد می کند، استفاده شد.ابتدا 25سرموش سوری سالم در 5 گروه تقسیم بندی شدند. سپس یک گروه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. به یکی از گروهها نیز فقط از حلال دارو (شامل 1/0الکل اتانول 96% و9/0سرم فیزیولوژی) گاواژ شد. سه گروه باقیمانده به ترتیب با محلولهایی از گیاه با غلظتهای1، 10 و100 میلی گرم بر میلی لیتر گاواژ شدند. این مطالعه 7 روز به طول انجامید. نتایج حاصل از تغییرات وزن و اسپلنومگالی و هپاتو مگالی نشان دهنده وجود مقداری سمیت در دوز بالای عصاره بود . سپس در مطالعه بعدی40 موش سوری در 4 گروه 10تایی تقسیم شدند یک گروه به عنوان کنترل سالم در نظر گرفته شد.30 موش دیگر به انگل توکسوپلاسما گوندی آلوده شدند. یک گروه کنترل بیمار (فاقد درمان)، یک گروه بیمار دارای درمان با دوزمیانگین محلول گیاهی وگروه آخربیمار دارای گاواژبا حلال دارویی بودند. پس از 7 روز فقط گروه سالم باقی مانده بودند. موشها پس از مرگ از لحاظ وزن اسپلنومگالی وهپاتومگالی بررسی شدند گیاه فوق نتوانست به طور معنا داری مانع رشد تاکی زوایت ها شود ولیکن اسپلنو مگالی و هپاتو مگالی که از عوارض توکسوپلاسموزیس است در گروه درمان شونده با عصاره گیاهی اندکی کاهش یافته بود. بهتر است با روش های تزریقی مثل روش تزریق داخل صفاقی نیز آزمایش گرددو نیز به منظور دست یابی به نتایج بهتر می تواناز گونه های دیگر آرتمیزیا مانند آرتمیزیا خوراسانیکا هم در این مطالعه استفاده نمود.