فرمولاسیون ژل موضعی 5% داپسون و بررسی جذب پوستی آن در شرایط برون تن

آکنه وولگاریس یکی از بیماری های رایج پوستی است و همچنان به عنوان یک چالش برای متخصصان پوست مطرح است . این بیماری به علت ایجاد زخم پوستی و اختلالات روانی در اکثر موارد در زندگی افراد اثرگذار است. درمان های رایج شامل رتینوئیدهای موضعی به عنوان خط اول درمان برای آکنه خفیف، ترکیب رتینوئید موضعی با آنتی میکروبیال ها برای آکنه متوسط و ایزوترتینوئین برای آکنه شدید است. متأسفانه درمان های متعارف برای آکنه مقاوم به درمان موثر نیست و باعث مقاومت آنتی بیوتیکی و عوارض جانبی می شود. درک کنونی از پاتوژنز آکنه هم چنان در حال تکامل است. عوامل موثر در پاتوژنز آکنه شامل افزایش ترشح و تولید سبوم توسط غدد سباسه، هایپرکراتینیزاسیون اپیتلیوم در فولیکول سباسه، رشد باکتری پروپیونی باکتریوم آکنه به همراه التهاب است.داپسون سولفون سنتتیکی که بیش از 60 سال در دسترس می باشد ، برای درمان طیف وسیعی از بیماری های پوستی مورد استفاده قرار می گیرد. پیش از پذیرش ایزوترتینوئین ، داپسون خوراکی برای درمان آکنه نودولوسیستیک به کار می رفت ولی سمیت سیستمیک این دارو مانع از استفاده گسترده آن در درمان آکنه شد. برای سال های متمادی دانشمندان احتمال طراحی یک فرمولاسیون موضعی را بررسی کردند تا بتوانند عوارض جانبی هماتولوژیک داپسون خوراکی را کاهش دهند. بدین منظور ژل داپسون 5% در اواخر سال 2008 میلادی وارد بازار شد. فرمولاسیون موضعی خواص ضد التهابی داپسون را دارد، ضمن اینکه بدین وسیله عوارض جانبی ناشی از جذب سیستمیک فرمولاسیون خوراکی کاهش یافته است. به دلیل خواص فیزیکوشیمیایی خاص داپسون، ژل مذکور تنها فرم موجود در بازار می باشد. در این مطالعه در ابتدا میکروامول ژل و ژل 5% داپسون طراحی گردید، سپس کلیه آزمایش های لازم برای کنترل کیفیت و پایداری فرم موضعی نظیر تعیین مقدار ماده موثره، بررسی رفتار رئولوژی ، عدم حساسیت پوستی، اندازه ذره ای، ph و هم چنین پایداری تسریع شده در دمای 40 درجه سانتی گراد و رطوبت 75% در طول 6 ماه مورد بررسی قرار گرفت و فرمولاسیون مناسب انتخاب شد. به علت موجود نبودن روش فارماکوپه ای برای فرم موضعی، یک روش ساده و سازگار با محیط زیست rp hplc برای تعیین مقدار داپسون در فرآورده موضعی پیشنهاد شده است .در این مطالعه داپسون 5% در پایه ژل و میکروامول ژل با موفقیت فرموله شد . جذب پوستی میکروامول ژل داپسون 5% شامل 4% ایزوپروپیل مریستات ، 20% degee ، 18% اتانول ، 18% توئین 80 ، 35/34% آب و 5/0% کربومر به صورت معنا داری بیشتر از کنترل ژل 5% داپسون شامل 20% degee ، 60/32% اتانول ، 20% گلیسرین ، 50/16% آب و 75/0% کربومر بود . علاوه بر این ، افزودن منتول 5% به فرمولاسیون به صورت معنا داری جذب پوستی را افزایش داد . کلیه فرمولاسیون ها نفوذ کمتر از 3% را در مدت زمان 10 ساعت داشنتد که کاهش عوارض جانبی داپسون موضعی را در اثر کاهش جذب سیستمیک دارو تأیید می کند . فرمولاسیون ها پایداری فیزیکوشیمیایی قابل قبولی را در طول 6 ماه نشان دادند . همچنین فاقد حساسیت پوستی گزارش شدند .