بررسی کارایی سیاست قیمت گذاری ورود وسایل نقلیه شخصی به محدوده مرکزی شهر اصفهان

افزایش عرضه به صورت گسترش شبکه معابر شهر در گذشته به عنوان راه حل مشکل ترافیک محسوب می¬شد، همین افزایش عرضه خود عاملی جهت ترقیب بیشتر افراد به استفاده از سیستم حمل¬ونقل شخصی است، از سوی دیگر فضای موجود در شهرها پاسخ¬گوی این افزایش عرضه نخواهد بود. لذا امروزه جهت حل این مشکل، کاهش تقاضای استفاده از وسایل نقلیه شخصی با اجرای انواع سیاست¬های محدود کننده، در نظرگرفته شده است. استفاده از خودروی شخصی سبب تحمیل هزینه¬هایی به همه افراد شهر اعم از کسانی که از سیستم حمل¬و¬نقل عمومی و شخصی استفاده می¬کنند، می¬شود. اجرای سیاست قیمت¬گذاری محدوده مرکزی شهر علاوه بر دریافت این هزینه می¬تواند عاملی جهت کاهش استفاده از خودروی شخصی در مناطق با ترافیک بالا باشد. دریافت عوارض ورود به محدوده سبب تغیر رفتار حمل¬ونقلی افراد در سفر به محدوده مرکزی شهر می¬¬گردد. لذا سهم انواع وسایل نقلیه جهت تردد به مرکز شهر تغییر خواهد کرد. به منظور آگاهی از نتایج اعمال این سیاست قبل از اجرای آن در شهری مانند اصفهان که دارای معضلات ترافیکی در نواحی مرکزی شهر می-باشد، نیاز به ساخت مدلی است که رفتار استفاده¬کنندگان را از نظر انتخاب طریقه سفر در شرایط وجود این سیاست به ازای قیمت¬های مختلف نشان دهد. در این راستا با استفاده از اطلاعات گردآوری شده به روش رجحان بیان شده از طریق انجام مصاحبه با 1076 نفر از افرادی که با خودروی شخصی خود وارد محدوده مرکزی شهر شده¬اند اقدام به ساخت مدل انتخاب وسیله شد. در این مطالعه مدل¬های انتخاب طریقه سفر در شرایط وجود این سیاست برای دو دسته سفرهای ضروری و غیرضروری در محدوده مرکزی ساخته شد. نتایج حاصل از ساخت این مدل¬ها حاکی از آن است که در سفرهای ضروری (کاروتحصیل) افراد تمایل بیشتری به استفاده از خودروی شخصی خود در صورت اعمال سیاست قیمت گذاری محدوده دارند. به ازای عوارض ورود به محدوده مرکزی شهر به میزان 4000 تومان در سفرهای ضروری و غیرضروری به ترتیب 71 و61 درصد از افراد مورد مطالعه در عوض خودروی شخصی از سایر گزینه¬های حمل¬ونقلی استفاده خواهند کرد که اکثراً به سمت استفاده از اتوبوس و تاکسی متمایل خواهند شد. مدل¬های مورد استفاده در این مطالعه از نوع لوجیت دوگانه، چندگانه و آشیانه¬ای می¬باشندکه با استفاده از نرم افزار nlogit پرداخت شده¬اند.