طرح مرمت و احیای حسینیه مجتهد اردبیل و ساماندهی بافت اطراف آن

معماری کهن ایران حاصل تجربیات پیشینیانمان است که سالیان بسیاری را برای هم خوانی معماری و شهرسازی متناسب با اقلیم خاص منطقه، فرهنگ و مذهب این سرزمین صرف کرده و به صورت بناها و بافت¬های تاریخی به دست ما سپرده¬اند. حفظ و حراست و احراز هویت واقعی این میراث که به عنوان سند هویت فرهنگی ما هستند، وظیفه¬ی ما و نیازمند تنظیم سیاست های مطلوب بهره برداری از آن¬هاست. در این میان یکی از فصول دلپذیری که می¬توان گفت تا کنون به اقتضای شئون گوناگون و منزلت مهم فرهنگی- مذهبی مورد بحث و تبادل قرار نگرفته است، موضوع حسینیه¬های قدیمی ایران است. یکی از این بناهای ارزشمند، حسینیه¬ی مجتهد اردبیل، از مهم¬ترین و بزرگ¬ترین حسینیه¬های اردبیل از نظر معماری و همچنین قدمت تاریخی می¬باشد. این بنا در محله¬ی قدیمی طُوی اردبیل واقع است و در سال 1376 به عنوان یکی از آثار ملی اردبیل به ثبت رسید ولی متاسفانه به دلیل عدم توجه کافی رو به زوال و فرسودگی است. بنابراین در این تحقیق در پی شناسایی پتانسیل-های بنا و بافت اطراف آن بوده و آسیبهای بنا را شناسائی کرده و با ارائه طرح مرمت، آن را از مرگ تدریجی نجات دهیم. نتایج این تحقیق نشان داد که ویژگی های اعتقادی، سنن، آداب و رسوم و شیوه زندگی در شهری چون اردبیل فضاهای شهری خاصی را بوجود آورده است که از آن میان می توان به گونه های متنوع کوچه ها و گذرها و میادین، حسینیه، تکیه و مسجد اشاره کرد. در چنین شهری که فرهنگ و آداب رسوم مردم آن با عاشورا و واقعه کربلا پیوند خورده، نگه داشتن حسینیه مجتهد و تبدیل آن به کاربری متناسب با فرهنگ تعزیه و عزاداری می¬تواند بیش از بیش در زنده نگه داشتن این فرهنگ در شهر اردبیل موثر افتد. بنابراین می توانیم از آن به عنوان نمایشگاهی برای معرفی فرهنگ عاشورا و فلسفه قیام سیدالشهدا در جهت تحقق این امر، استفاده نماییم. در این میان می توان از زمینهای بایر و مخروبه داخل بافت کهن برای احداث کاربری های فرهنگی استفاده کرده و به بافت رونق و زندگی بخشید و از قابلیتهای فرهنگ بومی و سنن مردم در بافت کهن استفاده کرد.