طراحی شهری در مراکز شهری با تأکید بر رویکرد c.p.t.e.d، نمونه موردی: مرکز شهری اسلام شهر

یکی از مهمترین جنبه های حضور انسان در فضاهای شهری که موجب سرزندگی و حیات اجتماعی آنها می شود، امنیت است. ازاینروی مبحث امنیت از دوران کهن همواره مدنظر تمام شهرسازان و معماران بوده و هست. کشیدن دیوارهای حفاظتی به دور شهرهای قدیمی تا استفاده از روش ها تکنیک های روز برای افزایش امنیت و کاهش جرایم شهری خود سندی برای اثبات این ادعاست. با شروع شهرنشینی انسان ها و تشکیل جوامع شهری، این وضعیت درکنار تمام مزیت هایش موجب بروز انواع جرایم و بزه کاری در سطح شهرها و فضاهای آن نیز شده است که حیات اجتماعی فضاهای شهری و درپی آن کیفیت محیط و زندگی شهری را مورد تهدید قرار داده است. در کاهش امنیت اجتماعی به علت افزایش جرایم و ناهنجاری های شهری در جوامع شهری عواملی متعدد و پیچیده ای چون مباحث اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی نقش دارند که مورد توجه اندیشمندان حوزه های مختلف چون جامعه شناسی، روانشناسی اجتماعی و ... قرار دارد لیکن، در ارتباط با مباحث محیطی موثر در این زمینه (امنیت اجتماعی) نظریات متعددی بیان شده است که مهمترین آنها بر پیشگیری از بروز جرایم از طریق طراحی (cpted)، محیطی تأکید دارد که در فرآیند طراحی شهری به طراحی فضاهای شهری می پردازد. در ابتدا با روش مطلعات کیفی ، استدلال منطقی به چیستی و چگونگی برقراری پیوند میان عناصر طراحی شهری در رویکرد پیشگیری از بروز جرم از طریق طراحی محیطی (cpted) و عناصر طراحی مراکز مطلوب شهری پرداخته و در ادامه با بررسی نظریات موجود در این زمینه به چرایی اهمیت طراحی شهری با رویکرد امنیت محیطی در مرکز شهری پرداخته ایم و با بررسی آخرین دیدگاه ها و تجربیات جهانی مرتبط با موضوع، پس از تعیین ابزار کار طراحی شهری در مقیاس مراکز شهری و ارائه الگوی عملیاتی طرح اقدام به طراحی مرکز شهری شده است. در بررسی نمونه موردی پژوهش، از آنجا که مرکز شهری اسلامشهر به عنوان اصلی ترین فضای شهری واجد ارزش های متنوع پنهان و نمایان بوده و دستخوش تغییر و تحولات در روند رشد بی رویه شهر قرار گرفته و این تحولات موجب کاهش امنیت، کیفیت محیط و حیات اجتماعی شده است، انتخاب گردیده. نمونه، مورد بررسی، شناخت و تحلیل قرار گرفته و در نهایت به ارایه پیشنهادات طراحی منجرب شده است. لذا این تحقیق در پی آن است تا با تبیین اصول و معیارهای طراحی محیطی در کنار اصول طراحی مراکز موفق شهری و استفاده از این عناصر در فرآیند طراحی شهری در ابتدا فضای مرکز شهری را از بروز جرایم و ناهنجاری های شهری در امان داشته و در مرحله بعد با طراحی و بهبود کیفیت های طراحی شهری به ارتقای سطح کیفیت محیط و زندگی شهری کمک نماید.